Phát triển kinh tế đêm: Bước tiến quan trọng của Hà Nội trong thời đại mới

30 Tháng mười, 2024

Kinh tế đêm Hà Nội đang mở ra một hướng phát triển mới, đóng góp không nhỏ vào sự sôi động và sức sống của thủ đô sau khi màn đêm buông xuống. Từ các phố ẩm thực, khu vui chơi đến những quán cà phê đêm, Hà Nội đang tận dụng tiềm năng kinh tế đêm để thu hút du khách, phát triển dịch vụ và tạo việc làm cho người dân. Bài toán đặt ra là làm sao để phát triển kinh tế đêm một cách bền vững, hài hòa với văn hóa và lối sống đặc trưng của thủ đô nghìn năm văn hiến, biến Hà Nội thành điểm đến hấp dẫn cả ngày lẫn đêm. Bài viết này Sen Vàng sẽ phân tích xu hướng phát triển kinh tế đêm tại Hà Nội và tiềm năng phát triển tại các khu đô thị.

I. Tổng quan kinh tế đêm

Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, Hà Nội. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

1. Định nghĩa

Kinh tế ban đêm (KTĐ) xuất hiện từ những năm 1970 ở Anh và phát triển từ thập niên 1990, bao gồm các hoạt động kinh tế diễn ra từ 6 giờ tối đến 6 giờ sáng. Dù nhiều quốc gia quan tâm, vẫn chưa có định nghĩa thống nhất về KTĐ, gây khó khăn cho việc quản lý đô thị ban đêm. Mô hình kinh tế đêm giúp cho nên kinh tế khu vực tăng trưởng, đồng thời tạo thêm việc làm cho người dân, đặc biệt là thu hút du lịch cho địa phương. Bên cạnh đó, mô hình cũng có nhược điểm nhất định như gia tăng chi phí quản lý an ninh về đêm cao, gây ô nhiễm tiếng ồn, ảnh hưởng đến sức khỏe và gia tăng nguy cơ tội phạm.

2. Tiềm năng phát triển

Loại hình KTĐ có tiềm năng lớn trong việc thúc đẩy phát triển du lịch và dịch vụ. Các hoạt động như chợ đêm, sự kiện văn hóa, và giải trí thu hút du khách, góp phần tăng doanh thu cho các ngành liên quan. Đồng thời, KTĐ tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới trong các lĩnh vực như giao thông, ẩm thực, bán lẻ, và giải trí, giúp giảm tình trạng thất nghiệp. Điều này mang lại không gian vui chơi, mua sắm, và giải trí cho người dân, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống tại các đô thị. Việc kéo dài thời gian hoạt động cũng giúp tận dụng hiệu quả các cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng, nâng cao hiệu suất kinh tế.

Kinh tế đêm không phải là mô hình hoàn toàn mới, mà đã trải qua nhiều thập kỷ hình thành và phát triển ở nhiều quốc gia, thành phố trên thế giới. Cụ thể, theo nghiên cứu của Ernst & Young, kinh tế ban đêm tại Anh đóng góp khoảng 6% GDP, tương đương 66 tỷ bảng, đồng thời tạo ra hơn 1,25 triệu việc làm. Riêng London chiếm 40% tổng giá trị này, với 26,4 tỷ bảng và 723 nghìn việc làm. Tại Thái Lan, Bộ Du lịch và Thể thao ước tính việc kéo dài thời gian hoạt động giải trí sẽ giúp tăng 25% chi tiêu của du khách, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tương tự, Nhật Bản đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ kinh tế đêm, giúp Tokyo thu về khoảng 3,76 tỷ USD mỗi năm từ các hoạt động này.

Đóng góp của kinh tế đêm tại nước Anh. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

II. Thực trạng kinh tế du lịch đêm ở Việt Nam

1. Đánh giá du lịch đêm tại Việt Nam

Hiện nay, tại Việt Nam KTĐ chưa có nghiên cứu chính thức nào xác định quy mô cũng như đánh giá tác động của kinh tế đêm đối với nền kinh tế tổng thể. Dù thu hút được nhiều sự quan tâm, kinh tế đêm trước nay chỉ được nhận diện qua một số hoạt động rải rác như chuỗi cửa hàng tiện lợi mở cửa 24/24 hay các con phố nổi tiếng với nhịp sống về đêm đặc trưng như Tạ Hiện (Hà Nội) và Bùi Viện (TP.HCM). Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hiện cả nước có khoảng 20 chợ đêm phục vụ du lịch, cùng 1.000 trong tổng số 2.300 cửa hàng tiện lợi hoạt động 24/24, tập trung chủ yếu tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đặc biệt, chuỗi cửa hàng Circle K đã gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2008 và chính thức hoạt động theo mô hình 24/7 từ năm 2013.

Mô hình kinh doanh 24/7 tại Việt Nam. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế ban đêm, như tài nguyên du lịch phong phú, văn hóa nghệ thuật và ẩm thực độc đáo. Với dân số trẻ tại các thành phố lớn và thời tiết dễ chịu vào ban đêm, nước ta có tiềm năng lớn trong lĩnh vực này. Nền chính trị ổn định cũng là một yếu tố quan trọng, giúp Việt Nam xếp thứ 41 trong bảng xếp hạng an toàn quốc gia năm 2023 của Tạp chí Global Finance, vượt qua cả Thái Lan. Tình hình chính trị ổn định, an ninh con người cải thiện, tạo cơ hội thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Việt Nam đang nỗ lực phát triển các sản phẩm du lịch đêm để xây dựng thương hiệu, nâng cao sức cạnh tranh và thu hút du khách, đồng thời tăng mức chi tiêu và kéo dài thời gian lưu trú. Nhằm khai thác tiềm năng kinh tế ban đêm, ngày 27/7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1129/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam”. Mục tiêu của đề án là nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân, hạn chế rủi ro đối với an ninh và trật tự, đồng thời tạo công ăn việc làm và gắn kết cộng đồng giữa người Việt và du khách quốc tế.

Mục tiêu đề ra đến năm 2025 là các địa phương như Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hội An (Quảng Nam), Đà Lạt (Lâm Đồng), Cần Thơ, Phú Quốc (Kiên Giang), TP Hồ Chí Minh, và Bà Rịa – Vũng Tàu sẽ có ít nhất một mô hình du lịch đêm được phát triển.

Đến năm 2030, Việt Nam sẽ mở rộng việc xây dựng các tổ hợp giải trí đêm độc lập tại các trung tâm du lịch lớn như Quảng Ninh, Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Hội An (Quảng Nam), Nha Trang (Khánh Hòa), Đà Lạt (Lâm Đồng), Cần Thơ, Phú Quốc (Kiên Giang) và Bà Rịa-Vũng Tàu. Đồng thời, sẽ phát triển toàn diện các sản phẩm du lịch đêm tại những điểm du lịch lớn với lượng khách đông, từ đó tạo dựng thương hiệu cho du lịch đêm Việt Nam.

Đề án cũng đưa ra 5 mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm, bao gồm: mô hình biểu diễn văn hóa và nghệ thuật; mô hình thể thao, chăm sóc sức khỏe và làm đẹp; mô hình mua sắm và giải trí về đêm; mô hình tham quan du lịch ban đêm; và mô hình ẩm thực, dịch vụ ăn uống vào ban đêm.

Đề án phát triển kinh tế đêm tại Việt Nam. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

Xem thêm bài: Kinh tế đêm – Thực trạng và triển vọng phát triển tại Việt Nam

2. Khó khăn khi phát triển tại Việt Nam

Kinh tế ban đêm của Việt Nam hiện vẫn còn nghèo nàn và chưa phát triển thành thương hiệu hấp dẫn cho du khách, với các hoạt động nhỏ lẻ, thiếu dấu ấn, dẫn đến doanh thu và mức chi tiêu của khách quốc tế thấp. Chẳng hạn, tại quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), doanh thu từ kinh doanh đêm tăng mạnh vào năm 2016 nhưng giảm dần vào năm 2018, làm giảm số hộ đăng ký kinh doanh ban đêm. Khách quốc tế thường thiếu lựa chọn vui chơi giải trí về đêm.

Sự phát triển của kinh tế ban đêm có thể gia tăng các tội phạm và tệ nạn xã hội, như mại dâm và ma túy, đồng thời làm tăng tiêu thụ đồ uống có cồn, gây vi phạm an toàn giao thông và mất trật tự công cộng. Ngoài ra, kinh tế ban đêm cũng tạo ra ô nhiễm tiếng ồn, ánh sáng, và rác thải, gây áp lực lên hạ tầng thiết yếu như xử lý chất thải, cung cấp điện nước, và giám sát vệ sinh thực phẩm. Những vấn đề này tiềm ẩn rủi ro ảnh hưởng đến an ninh trật tự và sức khỏe cộng đồng.

III. Nỗ lực phát triển kinh tế đêm tại Hà Nội

1. Tổng quan về thành phố Hà Nội

Vị trí địa lý: Thủ đô Hà Nội nằm ở phía tây bắc của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, trong khoảng từ 20°34′ đến 21°18′ vĩ độ Bắc và từ 105°17′ đến 106°02′ kinh độ Đông, giáp với 8 tỉnh: Thái Nguyên, Vĩnh Phúc ở phía Bắc; Hà Nam, Hòa Bình ở phía Nam; Bắc Giang, Bắc Ninh, Hưng Yên ở phía Đông; và Hòa Bình, Phú Thọ ở phía Tây. Cách Hải Phòng 120 km và Nam Định 87 km, Hà Nội tạo thành một trong ba cực chính của Đồng bằng sông Hồng. Với diện tích 3.358,6 km², Hà Nội chiếm khoảng 1% diện tích cả nước và nằm trong top 17 thủ đô có diện tích trên 3.000 km².

Xem thêm chi tiết tại: Báo cáo nghiên cứu thị trường thành phố Hà Nội

Về khí hậu: Hà Nội có khí hậu nhiệt đới gió mùa với bốn mùa rõ rệt. Mùa xuân bắt đầu vào tháng 2 (hay tháng Giêng âm lịch) và kéo dài đến tháng 4, thời tiết ấm áp. Mùa hạ diễn ra từ tháng 5 đến tháng 8, với thời tiết nóng bức và mưa nhiều. Mùa thu từ tháng 8 đến tháng 10 mang đến không khí dịu mát và lá vàng rơi. Cuối cùng, mùa đông từ tháng 11 đến tháng 1 năm sau có thời tiết lạnh và khô hanh. Nhiệt độ trung bình năm của Hà Nội khoảng 24,9°C, với tổng lượng bức xạ mặt trời đạt khoảng 120 kcal/cm². Độ ẩm không khí bình quân vào khoảng 80-82%, và lượng mưa trung bình hàng năm trên 1700mm, tương đương khoảng 114 ngày mưa. Ranh giới giữa các mùa có tính chất tương đối, với nhiệt độ có thể dao động từ dưới 5°C đến trên 40°C.

Xem thêm chi tiết tại: Báo cáo nghiên cứu thị trường thành phố Hà Nội

Dân số Hà Nội là thủ đô và thành phố lớn nhất của Việt Nam, với dân số ước tính khoảng hơn 8 triệu người (số liệu năm 2023). Tuy nhiên, nếu tính cả khu vực đô thị mở rộng và vùng lân cận, con số này có thể lên đến khoảng 10 triệu người. Hà Nội có tỷ lệ dân số trẻ, với một phần lớn là thanh niên, nhờ vào hệ thống giáo dục và các cơ hội việc làm phong phú. Thành phố cũng thu hút một lượng lớn người di cư từ các tỉnh khác, góp phần vào sự tăng trưởng dân số nhanh chóng trong những năm gần đây.

Xem thêm chi tiết tại: Báo cáo nghiên cứu thị trường thành phố Hà Nội

2. Nhận định chung về du lịch đêm tại Hà Nội

2.1. Các loại hình du lịch đêm Hà Nội đang hoạt động

Hà Nội hiện sở hữu nhiều lợi thế để phát triển du lịch đêm chủ yếu tập trung ở các quận như Hoàn Kiếm, Ba Đình và Tây Hồ, với hệ thống hạ tầng kết nối các điểm du lịch và hoạt động kinh tế ban đêm thuận tiện cho du khách. Cơ sở vật chất phục vụ giải trí, ẩm thực, mua sắm và nghỉ ngơi đã được phát triển tương đối hoàn thiện. Thủ đô cũng tự hào với một kho tàng di sản và di tích phong phú, cùng giá trị văn hóa và nghệ thuật đặc sắc, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển du lịch đêm. Bên cạnh đó, Hà Nội còn có nhiều không gian lý tưởng cho du lịch đêm, từ khu vực nội thành đến các tổ hợp vui chơi giải trí.

Xem thêm chi tiết tại: Báo cáo nghiên cứu thị trường thành phố Hà Nội

Các mô hình biểu diễn nghệ thuật đêm cũng đang được chú trọng, với sự tham gia của nhiều nhà hát như Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà hát Cải lương Hà Nội và Nhà hát Múa rối Thăng Long. Những hoạt động này không chỉ làm phong phú thêm đời sống văn hóa của Hà Nội mà còn thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước đến khám phá và trải nghiệm nền nghệ thuật phong phú của thành phố.

Hà Nội đã khởi động sản phẩm du lịch đêm đầu tiên với tuyến phố đi bộ Hàng Đào – Đồng Xuân và các khu phố ẩm thực đêm tại Phố cổ. Sự ra đời của không gian đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong phát triển du lịch đêm. Từ năm 2020, nhiều sản phẩm du lịch đêm trải nghiệm di sản và văn hóa đã ra mắt, như tour đêm “Giải mã Hoàng thành Thăng Long,” “Đêm thiêng liêng tại di tích Nhà tù Hỏa Lò,” và tour văn học tại Bảo tàng Văn học Việt Nam. Các không gian đi bộ như Thành cổ Sơn Tây và phố ẩm thực Ngũ Xã cũng thu hút đông đảo du khách. Bên cạnh đó, các chương trình nghệ thuật đêm tại nhà hát và khu du lịch, cùng xe buýt hai tầng hoạt động vào ban đêm, đã làm phong phú thêm trải nghiệm du lịch đêm tại Hà Nội.

Không gian nghệ thuật về đêm tại Hà Nội. Ảnh: Sen Vàng tổng hợp

Xem thêm bài viết Hà Nội chính thức ra mắt 15 sản phẩm du lịch đêm

Dịch vụ tư vấn phát triển dự án

2.2. Khó khăn phát triển kinh tế đêm tại Hà Nội

Kinh tế đêm tại Hà Nội đang có sự tăng trưởng nhưng chưa đạt đột phá. Nguyên nhân chính là thiếu cơ chế và chính sách thu hút đầu tư cho du lịch đêm, cùng với quy hoạch không rõ ràng cho các tổ hợp du lịch đêm. Nhiều quán bar và nhà hàng ở Phố Cổ nằm trong khu dân cư, gây khó khăn cho hoạt động vào đêm muộn. Doanh thu du lịch và chi tiêu của du khách vẫn thấp do chưa khai thác hiệu quả các dịch vụ sau 24 giờ. Mặc dù nhu cầu về giải trí và nghệ thuật vào ban đêm rất lớn, thành phố cần phát triển đa dạng sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu này và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đêm.

Hà Nội có thế mạnh về ẩm thực, nhưng hoạt động ẩm thực đường phố còn thiếu quy củ so với Thái Lan, nơi các gian hàng phải đăng ký để dễ quản lý. Tại khu phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm, ẩm thực chủ yếu là bán rong với chất lượng vệ sinh chưa đảm bảo. Các dịch vụ kinh doanh đêm còn hạn chế, tập trung vào ẩm thực và sản phẩm giá trị thấp, thường gây mất trật tự trong khu dân cư. Một ví dụ điển hình là phố đi bộ Trịnh Công Sơn, dù được lên kế hoạch tỉ mỉ nhưng chỉ sau 3 tháng đã vắng khách. Ông Nghiêm nêu bốn vấn đề chính: thiếu chủ đề và chức năng rõ ràng, vị trí đẹp nhưng chưa phát triển dịch vụ thương mại, các hoạt động giải trí chưa đáp ứng nhu cầu văn hóa, và thiếu nhân lực để cải tạo khu vực xung quanh.

Phố đi bộ Trịnh Công Sơn đìu hiu ngày cuối tuần. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

3. Kết quả phát triển kinh tế đêm tại Hà Nội

Đầu năm 2024, Sở Du lịch Hà Nội đã phê duyệt kế hoạch phát triển một số sản phẩm du lịch đêm mới, kết hợp với các điểm đến nổi bật như Chợ hoa đêm Tây Hồ và làng hương Quảng Phú Cầu. Những sản phẩm tour đêm này không chỉ mang lại nhiều trải nghiệm phong phú cho du khách mà còn góp phần tạo nên bản sắc riêng cho du lịch Hà Nội.

Quận Hoàn Kiếm đang đi đầu trong việc phát triển kinh tế đêm thông qua các sản phẩm du lịch sáng tạo. Nhờ triển khai hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp nhằm phát huy giá trị của các di sản văn hóa, số lượt khách lưu trú qua đêm tại đây đã gia tăng nhanh chóng. Cụ thể, năm 2021 có 625,6 nghìn lượt khách, năm 2022 đạt trên 996 nghìn lượt, và ước tính năm 2023 sẽ đạt khoảng 1,6 triệu lượt, trong đó có 1,5 triệu lượt khách quốc tế.

Doanh thu từ ngành lưu trú và ăn uống ở quận Hoàn Kiếm cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2021, doanh thu đạt 1.571 tỷ đồng, tăng lên 3.122 tỷ đồng vào năm 2022, và dự kiến năm 2023 sẽ đạt khoảng 6.012 tỷ đồng. Doanh thu từ ngành du lịch cũng có sự bứt phá, từ 189 tỷ đồng năm 2021 lên 896 tỷ đồng năm 2022, và ước tính đạt 3.975 tỷ đồng vào năm 2023.

Khu mua sắm tại Hoàn Kiếm giúp tăng trưởng kinh tế cho quận. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

Hướng đến phát triển kinh tế đêm tại các khu đô thị

Hiện nay, kinh doanh cửa hàng tại các khu phố đi bộ nhộn nhịp và giao lộ sầm uất được coi là mô hình đầu tư sinh lợi lớn. Mô hình này không chỉ phổ biến ở Anh mà còn phát triển mạnh tại các nước châu Á như Singapore (Clarke Quay), Thái Lan (Khao San), và Việt Nam (Cấm Chỉ, Bùi Viện, Tạ Hiện), minh chứng cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội. Điều này đã tạo thuận lợi cho những nhà đầu tư và doanh nghiệp đẩy mạnh phát triển, Vincom Ocean Park là một ví dụ rõ nét nhất trong việc đi đầu kết hợp phố đi bộ và khu đô thị.

Khu vực này rộng hơn 8.000m2, bao gồm 130 gian hàng di động như xe đẩy và Food trucks, nằm dọc theo hai tuyến đường D2A và D8, bao quanh hai mặt của Công viên Ánh sáng, hoạt động từ 4 giờ chiều đến 2 giờ sáng hôm sau. Nằm trên vị tró đắc địa bao quanh bởi các tiện ích như công viên, trung tâm thương mại, và shophouse, tạo nên không gian mua sắm và giải trí sôi động.

Vị trí khu phố đi bộ Vincom Ocean Park. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

Dịch vụ tư vấn phát triển dự án

Tích hợp vào đó là những tiện ích chung tiêu chuẩn của Vinhomes đặc quyền cư dân sẽ có như biển nhân tạo, khu vui chơi, rạp chiếu phim,..Điều này đã khiến cho giá trị bất động sản tăng cao, thu hút nhiều khách du lịch, các thương hiệu lớn, đặc biệt dân cư sống tại nơi đây. Đây là mình chứng rõ ràng nhất phát triển không gian kinh tế đêm góp phần không nhỏ tác động lên thị trường kinh tế nói riêng và toàn khu vực bật động sản nói chung.

Ngoài ra còn các dự án như The Grand Hà Nội, nằm trên phố hàng Bài, với vị trí kim cương, rất gần phố đi bộ hồ Gươm đưa khu đô thị này thành nơi đắt đỏ nhất Hà Nội. Mới nổi gần đây là Khu đô thị mới Hạ Đình, lấy cảm hứng từ phố đi bộ Carnaby nổi tiếng ở London (Anh), phố đi bộ này, còn được gọi là “Hang thỏ”, nằm trong tổ hợp Rue de Charme tại khu đô thị mới Hạ Đình, số 214 Nguyễn Xiển. Nơi đây thường tổ chức hoạt động vào các ngày cuối tuần thời gian từ 16h30 – 22h30. Điều này giúp cho người dân khu vực kiếm thêm nguồn thu nhập, giá các khu đô thị ngoại thành Hà Nội từ đó cũng được hưởng lợi theo từ phố đi bộ này.

Tuyến phố đi bộ Carnaby 214 thu hút du khách đến nhiều hơn. Nguồn: Sen Vàng tổng hợp

Dịch vụ tư vấn phát triển dự án

Sự kết hợp đầu tư từ các doanh nghiệp lớn và sự chỉ đạo của Chính phủ đã mở ra cơ hội hấp dẫn cho những nhà đầu tư muốn tham gia vào mô hình này.

Sen Vàng Group – Top 10 đơn vị tư vấn phát triển bất động sản, chúng tôi sẵn sàng chia sẻ thông tin về Kinh tế Đêm, giúp nhà đầu tư nắm bắt cơ hội và hiểu rõ cách mô hình này thúc đẩy sự phát triển bền vững cho khu vực và cộng đồng.

Dịch vụ tư vấn Kinh tế Đêm của Sen Vàng mang đến giải pháp tối ưu hóa giá trị tài sản trong bối cảnh thị trường biến động về đêm. Chúng tôi không chỉ phân tích các yếu tố địa lý, thị trường mà còn đi sâu vào những tác động kinh tế, xã hội và chính trị có thể ảnh hưởng đến giá trị tài sản của bạn. Với đội ngũ chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, Sen Vàng cam kết cung cấp thông tin chi tiết và phân tích toàn diện, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định thông minh và tự tin hơn.

Trên đây là những thông tin tổng quan về “Phát triển kinh tế đêm: Bước tiến quan trọng của Hà Nội trong thời đại mới” do Sen Vàng Group cung cấp. Hy vọng với những thông tin trên giúp chủ đầu tư, nhà đầu tư và doanh nghiệp có thêm những thông tin về một trong những tiêu chí cần cân nhắc, xem xét trước khi đầu tư. Ngoài ra để xem thêm các bài viết về tư vấn phát triển dự án, anh chị, bạn đọc có thể truy cập trang web https://senvangdata.com.vn/.