I. MỞ ĐẦU

Đà Nẵng – Quảng Nam là vùng đất đặc biệt kết hợp giữa di sản văn hóa, đa dạng sinh học và tiềm năng phát triển bất động sản biển, đô thị và du lịch. Với hai Di sản Thế giới UNESCO (Phố cổ Hội An và Thánh địa Mỹ Sơn), cùng Khu Dự trữ Sinh quyển Cù Lao Chàm và hệ sinh thái Sơn Trà – Ngọc Linh, khu vực này đang bước vào giai đoạn chiến lược để phát triển bất động sản bền vững, hướng đến các mục tiêu SDG 11 (Đô thị bền vững), SDG 15 (Bảo tồn sinh học) và SDG 17 (Hợp tác đa phương).

Di sản – Bảo tồn và Ứng dụng vào Phát triển Bất động sản tại Đà Nẵng – Quảng Nam theo hướng Bền vững — Nguồn Sen Vàng tổng hợp.

II. BẢNG THỐNG KÊ DI SẢN – BẢO TỒN

STT	Loại hình	Tên di sản/Loài/Nỗ lực bảo tồn	Mô tả ngắn gọn	Khu vực	Giá trị nổi bật	Trạng thái bảo tồn	Ứng dụng tiềm năng vào bất động sản
1	Công trình/Di tích	Danh thắng Ngũ Hành Sơn	Núi đá cẩm thạch, chùa, động, làng đá Non Nước.	Ngũ Hành Sơn.	Di tích quốc gia đặc biệt, du lịch tâm linh phát triển.	Bảo tồn kết hợp phát triển.	Khu nghỉ dưỡng tâm linh, phố làng nghề.
2	Công trình/Di tích	Thành Điện Hải	Di tích quốc gia đặc biệt, chiến thắng Pháp.	Trung tâm TP.	Giá trị lịch sử, đô thị.	Đang tu bổ.	Đô thị lịch sử, bảo tàng ngoài trời.
3	Công trình/Di tích	Đền thờ Ngũ Hành Sơn	Các đền thờ trong quần thể Ngũ Hành Sơn, có giá trị tâm linh và kiến trúc.	Ngũ Hành Sơn.	Du lịch tâm linh, kiến trúc cổ.	Đang bảo tồn, phát triển du lịch.	Du lịch văn hóa tâm linh.
4	Công trình/Di tích	Chùa Linh Ứng (Bãi Bụt, Sơn Trà)	Chùa có tượng Phật Quan Âm cao nhất Việt Nam, là biểu tượng tâm linh của Đà Nẵng.	Bán đảo Sơn Trà, quận Sơn Trà.	Du lịch tâm linh, kiến trúc, cảnh quan biển đẹp.	Bảo tồn và phát triển du lịch.	Du lịch tâm linh, văn hóa.
5	Công trình/Di tích	Bảo tàng Chăm	Bảo tàng lưu giữ bộ sưu tập điêu khắc Chăm lớn nhất Việt Nam.	Trung tâm TP Đà Nẵng.	Di sản văn hóa Chăm pa, nghiên cứu khảo cổ học, lịch sử.	Đang phát triển.	Du lịch văn hóa, giáo dục.
6	Công trình/di tích	Khu đền tháp Mỹ Sơn	Di sản văn hóa thế giới	Duy Xuyên	Kiến trúc Chăm, UNESCO	Bảo tồn kết hợp du lịch	Du lịch tâm linh, resort văn hóa
7	Công trình/di tích	Đô thị cổ Hội An	Di sản văn hóa thế giới	Hội An	Di sản sống, thương cảng cổ	UNESCO, bảo tồn phát triển	Đô thị di sản, nghỉ dưỡng cao cấp
8	Di sản thiên nhiên	Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà	Trung tâm TP, rừng nguyên sinh, loài đặc hữu voọc chà vá chân nâu.	Quận Sơn Trà	Đa dạng sinh học, sinh thái rừng và biển.	Bảo vệ nghiêm ngặt	Khu nghỉ dưỡng sinh thái, công viên trải nghiệm.
9	Di sản thiên nhiên	Khu bảo tồn thiên nhiên Bà Nà – Núi Chúa	Rừng nhiệt đới, núi dãy Bạch Mã, 44 loài động vật Sách đỏ.	Tây Bắc TP.	Du lịch sinh thái núi, cây dược liệu, đa dạng sinh học.	Quy hoạch phục hồi, bảo tồn	Khu nghỉ dưỡng sinh thái, vườn thực vật, du lịch.
10	Di sản thiên nhiên	Khu bảo vệ cảnh quan Nam Hải Vân	Hệ rừng đặc dụng liên kết với Hải Vân – Bạch Mã.	Bãi Bắc TP.	Kết nối hành lang xanh Trường Sơn – Biển Đông.	Quy hoạch mở rộng	Du lịch ven biển, trekking.
11	Di sản thiên nhiên	Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới Cù Lao Chàm	Rừng – biển; đảo – hệ sinh thái rạn san hô và rừng ngập mặn	Hội An	UNESCO công nhận, sinh học – du lịch	Bảo tồn tốt, kết hợp du lịch sinh thái	Resort sinh thái biển, du lịch lặn biển
12	Di sản thiên nhiên	Vườn Quốc gia Sông Thanh	Diện tích 76.600 ha, rừng nguyên sinh, động thực vật quý	Nam Giang, Phước Sơn	Khu rừng liên vùng Trường Sơn, hành lang Sao la – Voi	Vùng lõi – vùng đệm rõ ràng, đang bảo vệ nghiêm ngặt	Du lịch sinh thái – trekking cao cấp, bảo tồn rừng
13	Di sản thiên nhiên	Khu Dự trữ Thiên nhiên Ngọc Linh	Sâm Ngọc Linh, 947 loài thực vật	Nam Trà My	Đặc hữu, dược liệu, Sách đỏ	Khu bảo tồn đặc biệt cấp tỉnh	Vùng dược liệu – nghỉ dưỡng chữa lành
14	Di sản thiên nhiên	KBT Sao La Quảng Nam	Loài quý hiếm: Sao La, gà lôi, voọc, cây đặc hữu	Tây Giang	Đa dạng sinh học cao	Được mở rộng để bảo tồn loài nguy cấp	Du lịch sinh thái cao cấp – bảo tàng động thực vật
15	Di sản thiên nhiên	Vườn Quốc gia Bạch Mã (phần Quảng Nam)	Vùng chuyển tiếp khí hậu, hệ sinh thái liên vùng	Đông Giang	Giao thoa Bắc – Nam, đặc hữu nhiều loài quý	Bảo vệ liên tỉnh	Liên kết bảo tồn, du lịch xuyên tỉnh
16	Di sản Văn hóa Phi vật thể/Làng nghề	Làng đá Non Nước (Ngũ Hành Sơn)	Làng nghề điêu khắc đá truyền thống lâu đời.	Ngũ Hành Sơn.	Kỹ thuật thủ công truyền thống, sản phẩm nghệ thuật.	Được duy trì.	Du lịch làng nghề, trải nghiệm văn hóa.
17	Dự án bảo tồn	Vườn thực vật Bà Nà	50 ha – Bổ sung tập lan, cây quý.	Bà Nà – Núi Chúa.	Bảo tồn thực vật bản địa.	Quy hoạch chi tiết.	Vườn trải nghiệm, giáo dục môi trường.
18	Dự án bảo tồn	Khu bảo tồn động vật hoang dã Sơn Trà	Dự án nhằm bảo tồn các loài động vật hoang dã, đặc biệt là các loài linh trưởng quý hiếm như Voọc chà vá chân nâu.	Bán đảo Sơn Trà.	Bảo tồn đa dạng sinh học, cứu hộ động vật hoang dã.	Đề xuất xây dựng.	Trung tâm giáo dục môi trường, kết hợp du lịch.
19	Dự án bảo tồn	Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã	10 ha – Khám, phục hồi, nuôi bán hoang dã.	Sơn Trà.	Bảo tồn loài quý, cứu hộ linh trưởng.	Đề xuất xây dựng.	Trung tâm giáo dục môi trường, kết hợp du lịch.
20	Dự án bảo tồn	Hồ Đồng Xanh, Hồ Hòa Trung	Khu BVCQ nội địa cấp TP.	Hòa Vang.	Hành lang sinh thái, cảnh quan nước ngọt.	Đang quy hoạch.	Khu đô thị sinh thái ven hồ.
21	Dự án bảo tồn	Vườn thực vật VQG Sông Thanh	500 ha, lưu trữ loài cây quý	VQG Sông Thanh	Bảo tồn thực vật	Đang quy hoạch	Trung tâm giáo dục môi trường – du lịch học đường
22	Dự án bảo tồn	Trung tâm cứu hộ hoang dã Cù Lao Chàm	Tiếp nhận và phục hồi động vật bị thương	Cù Lao Chàm	Bảo tồn biển – động vật quý hiếm	Hoạt động 2021–2030	Du lịch kết hợp trải nghiệm cứu hộ
23	Dự án bảo tồn	Safari Nam Hội An	Nuôi và bảo tồn động vật quý hiếm	Hội An	Dự án tư nhân quy mô lớn	2021–2030	Vườn thú học đường, mô hình safari nghỉ dưỡng
24	Loài cây	Lim xanh, Chò chỉ, Dầu rái, Lan kim tuyến	Cây quý hiếm bản địa.	Sơn Trà, Bà Nà, Ngũ Hành Sơn.	Gắn văn hóa, dược liệu.	Vườn thực vật bảo tồn.	Nông trại resort, khu nghỉ dưỡng xanh.
25	Loài cây	Sâm Ngọc Linh, Lim xanh, Trầm hương, Tùng Bạch Mã, Cẩm lai	Cây quý hiếm, bản địa	Nam Trà My, Tây Giang, Sông Thanh	Dược liệu, kinh tế, văn hóa	Quy hoạch vùng dược liệu	Du lịch chữa lành, branding sản phẩm
26	Loài chim quý hiếm/đặc hữu phân bố	Khướu ngực hồng	Loài chim đặc hữu Việt Nam, phân bố ở vùng núi cao.	Bà Nà – Núi Chúa.	Bảo tồn đa dạng sinh học, thuộc danh mục loài quý hiếm.	Cần bảo vệ.	Nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái (ngắm chim).
27	Loài động vật	Voọc chà vá chân nâu	Loài linh trưởng đặc hữu Đông Dương, biểu tượng TP.	Sơn Trà, Bà Nà, Nam Hải Vân.	Sách đỏ Việt Nam, IUCN EN (Nguy cấp).	Ưu tiên bảo tồn, truyền thông cộng đồng.	Du lịch sinh thái, khu nghỉ dưỡng xanh.
28	Loài động vật	Sao la, Gà lôi lam mào trắng, Trĩ sao, Khướu Ngọc Linh, Tê tê Java	Nằm trong Sách đỏ Việt Nam/IUCN	Rừng Trường Sơn	Biểu tượng bảo tồn Đông Dương	Cấp tỉnh – quốc gia ưu tiên bảo vệ	Giá trị biểu tượng, du lịch học đường
29	Văn hóa phi vật thể	Văn hóa phi vật thể Ngũ Hành Sơn, Bài Chòi, Tuồng, Lễ hội Cầu Ngư	Đã được công nhận di sản quốc gia.	Ngũ Hành Sơn, ven biển.	Giá trị văn hóa bản địa đặc sắc.	Được duy trì thường xuyên.	Không gian phố cổ, khu du lịch văn hóa.
30	Văn hóa phi vật thể	Hát Bài chòi, Tuồng, Hò bả trạo, lễ hội dân gian	UNESCO ghi danh Bài chòi	Hội An, Duy Xuyên	Văn hóa dân gian phong phú	Được bảo tồn, trình diễn du lịch	Phố đi bộ, sân khấu văn hóa dân gian
31	Văn hóa phi vật thể	Lễ hội Bà Chiêm Sơn	Lễ hội truyền thống quan trọng, giá trị văn hóa tâm linh	Núi Chiêm Sơn, huyện Thăng Bình	Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, gắn liền với di tích tâm linh	Được bảo tồn và phát huy	Du lịch tâm linh, phát huy giá trị di sản

III. PHÂN TÍCH KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG VÀO TỪNG LOẠI HÌNH BẤT ĐỘNG SẢN

Từ hệ thống di sản phong phú được thống kê, có thể thấy rằng Đà Nẵng – Quảng Nam là một trong số ít địa phương tại Việt Nam sở hữu nền tảng đa dạng và đặc thù để tích hợp di sản vào các mô hình bất động sản, từ khu đô thị, khu nghỉ dưỡng đến khu công nghiệp, một cách chiến lược và đồng bộ.

Trong lĩnh vực phát triển đô thị, hình ảnh Hội An cổ kính, Bài Chòi và lễ hội ven biển không chỉ là di sản văn hóa mà còn là nền móng để định hình không gian sống đậm bản sắc. Việc quy hoạch các khu đô thị xanh ven biển hoặc tại các vùng đệm như Điện Bàn – Duy Xuyên – Hòa Vang cần lấy cảm hứng từ mô hình phố cổ – phố đi bộ – không gian lễ hội. Các yếu tố như công viên cây bản địa, quảng trường biểu diễn nghệ thuật dân gian, vật liệu xanh từ đá Non Nước hay gỗ rừng trồng sẽ tạo ra không gian sống vừa hiện đại vừa bền vững. Sự hiện diện của nghệ nhân tại khu dân cư, trung tâm di sản số và bảo tàng mở là giải pháp giúp truyền cảm hứng sống có văn hóa – có trách nhiệm với cộng đồng và môi trường.

Với điều kiện địa hình đặc biệt – rừng – biển – núi – đảo – vùng dược liệu, Đà Nẵng – Quảng Nam là địa bàn lý tưởng để phát triển mô hình nghỉ dưỡng sinh thái – chữa lành – tâm linh. Các điểm như Sơn Trà, Bà Nà, Ngũ Hành Sơn hay Cù Lao Chàm có thể trở thành cụm nghỉ dưỡng tích hợp, với villa sinh thái, spa dược liệu bản địa, tour khám phá rạn san hô, trekking rừng nguyên sinh, kết hợp trải nghiệm tâm linh tại chùa cổ.

Mô hình này không chỉ phù hợp với xu hướng du lịch chậm (slow tourism) mà còn có tiềm năng thu hút dòng khách trung – cao cấp quan tâm đến sức khỏe và văn hóa bản địa. Đặc biệt, khi kết hợp công nghệ số như AR/VR tái hiện Mỹ Sơn cổ hoặc tích hợp bảo tàng số về Voọc chà vá, sản phẩm nghỉ dưỡng sẽ trở nên độc đáo và khác biệt.

Trong bối cảnh toàn cầu ưu tiên ESG, khu vực này có lợi thế lớn để định hình các khu công nghiệp xanh – sinh thái. Các khu công nghiệp có thể quy hoạch tại vùng chuyển tiếp giữa đô thị – rừng – biển, áp dụng thiết kế sinh thái, vật liệu bền vững và năng lượng tái tạo. Hình ảnh biểu tượng Voọc chà vá, Sâm Ngọc Linh hay Cù Lao Chàm nên được đưa vào nhận diện thương hiệu khu công nghiệp, thể hiện cam kết ESG.

Ngoài ra, hợp tác với cộng đồng trồng sâm, tổ chức các trung tâm nghiên cứu dược liệu, kết nối doanh nghiệp với nghệ nhân (như làng đá Non Nước) sẽ tạo nên chuỗi giá trị khép kín giữa sản xuất – bảo tồn – thương mại.

IV. CASE STUDY QUỐC TẾ

Georgetown (Penang) – Malaysia

Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới năm 2008, Georgetown là ví dụ về sự phục hồi đô thị di sản gắn với sáng tạo:

Hơn 1.700 công trình di sản (nhà phố, chùa Hoa, thánh đường Hồi giáo…) được phục hồi.
Nghệ thuật đường phố (street art) và không gian sáng tạo được lồng ghép vào không gian cũ để thu hút giới trẻ.
Phát triển du lịch cộng đồng, quán cà phê di sản, bảo tàng tương tác.
Quản lý mật độ du khách và lập bản đồ di sản số.

Bài học cho Đà Nẵng:
Đà Nẵng có thể phát triển khu Hải Châu trung tâm trở thành “Phố Nghệ thuật Di sản” với nhà cổ, đình miếu, biểu diễn Bài chòi, street art truyền thống, kết hợp bảo tàng mở và cafe di sản – tái định vị khu trung tâm giàu chiều sâu văn hóa.

Valparaíso – Chile

Thành phố cảng Valparaíso – Di sản Thế giới từ năm 2003 – nổi bật với sự kết hợp giữa di sản, địa hình đồi dốc và nghệ thuật đô thị:

Nhà gỗ ven đồi cổ kính được phục hồi, sơn màu sắc rực rỡ tạo bản sắc thị giác riêng.
Sử dụng hệ thống cáp treo, đường sắt dốc thay cho mở rộng đường bộ, giúp bảo vệ cấu trúc đô thị.
Phát triển tuyến tham quan di sản qua các tuyến đồi, bảo tàng văn hóa cộng đồng, quán cafe retro.
Khuyến khích không gian sáng tạo trong các công trình cũ: xưởng phim, thư viện cộng đồng, gallery nghệ thuật.

Bài học cho Đà Nẵng:
Bán đảo Sơn Trà hoặc khu vực đồi Bà Nà có thể học theo mô hình du lịch ven đồi kết hợp bảo tồn công trình tôn giáo, sinh thái tự nhiên và nghệ thuật đương đại – từ đó tạo ra điểm nhấn trải nghiệm khác biệt, thu hút phân khúc du lịch cao cấp.

Freiburg – Đức

Freiburg là một trong những thành phố sinh thái tiên phong của châu Âu, nổi bật với việc kết hợp phát triển đô thị và bảo vệ môi trường. Thành phố đã xây dựng chiến lược “Green City” với các điểm nhấn:

100% giao thông công cộng chạy bằng điện; mạng lưới xe đạp và tuyến đi bộ kết nối toàn đô thị.
Quy hoạch các khu dân cư sử dụng mái xanh, pin năng lượng mặt trời, vật liệu sinh thái.
Tạo hành lang sinh thái và công viên cây bản địa dọc theo các khu đô thị mới.
Giáo dục sinh thái được tích hợp vào trường học, công viên và không gian công cộng.

Bài học cho Đà Nẵng – Quảng Nam:
Có thể phát triển các khu đô thị xanh tại Bà Nà, Ngũ Hành Sơn theo mô hình hành lang sinh thái và công viên dược liệu (trồng lim xanh, sâm Ngọc Linh). Kết hợp mái xanh, năng lượng mặt trời và hệ thống giáo dục sinh học sẽ tạo ra không gian sống bền vững và nâng cao chất lượng đô thị.

V. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Đà Nẵng – Quảng Nam cần xây dựng chiến lược dài hạn:

Bảo tồn sinh học và không gian rừng – biển tại Sơn Trà, Cù Lao Chàm, Bà Nà – Ngọc Linh.
Phát triển không gian công cộng có bản sắc: quảng trường văn hóa, phố đi bộ xanh, chợ đêm di sản.
Kết nối cộng đồng địa phương: nghệ nhân, ngư dân, trồng sâm, làm đèn lồng…
Ứng dụng công nghệ: Bảo tàng số Chăm, tour thực tế ảo Mỹ Sơn, AR trong du lịch phố cổ. Tất cả gắn chặt với các SDG: SDG 11 (Đô thị bền vững), SDG 15 (Đa dạng sinh học), SDG 17 (Hợp tác công tư).

VI. KẾT LUẬN

Đà Nẵng – Quảng Nam có nền tảng di sản – sinh thái – dược liệu hiếm có để phát triển bất động sản bền vững, tạo bản sắc khác biệt cho từng dòng sản phẩm. Khi gắn kết di sản vào quy hoạch, thiết kế và vận hành, các dự án sẽ không chỉ mang giá trị kinh tế mà còn là biểu tượng cho văn minh và phát triển có trách nhiệm. Đây là cơ hội để địa phương trở thành hình mẫu phát triển bền vững tại châu Á – Thái Bình Dương, với sự đồng hành của cộng đồng, nhà đầu tư và tổ chức chuyên môn.

Xem thêm bài viết tại:

Xem thêm các bài viết về Tính bản địa – Di sản – Bảo tồn

Đà Nẵng – Quảng Nam sau sáp nhập : 6 Bài Học Từ 8 Thành Phố Toàn Cầu Để Thành Siêu Đô Thị Di Sản

Đà Nẵng – Quảng Nam Sau Sáp Nhập: Học Hỏi 8 Thành Phố Toàn Cầu Để Thành Siêu Đô Thị Di Sản Châu Á

Phân tích Quy hoạch và Tiềm năng phát triển Bất động sản TP.Đà Nẵng

Phân tích Quy hoạch và Tiềm năng phát triển Bất động sản Quảng Nam

Xem thêm các bài viết về Phát triển bất động sản bền vững – ESG

Trên đây là những thông tin tổng quan về “Di sản – Bảo tồn và Ứng dụng vào Phát triển Bất động sản tại Đà Nẵng – Quảng Nam theo hướng Bền vững” do Sen Vàng Group thực hiện. Hy vọng những nội dung này sẽ giúp các chủ đầu tư, nhà phát triển và doanh nghiệp bất động sản có thêm góc nhìn chiến lược trong việc khai thác giá trị bản địa, hướng tới phát triển bền vững và khác biệt hóa sản phẩm trên thị trường. Ngoài ra để xem thêm các bài viết về tư vấn phát triển dự án, anh chị, bạn đọc có thể truy cập trang web https://senvangdata.com.vn/.