Phát triển bền vững Khu công nghiệp/ Cụm công nghiệp – Chủ đầu tư cần lưu ý

25 Tháng 2, 2025

Link drive tài liệu: https://drive.google.com/drive/u/0/folders/16VsBUZqC0zXmY2dS_s1EbTROP3zZULoL

1. Tổng quan khu công nghiệp Việt Nam

Hiện trạng phát triển KCN

Việt Nam hiện đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của các khu công nghiệp (KCN) và cụm công nghiệp (CCN). Đây là động lực quan trọng giúp thu hút đầu tư trong và ngoài nước, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng đi kèm với nhiều thách thức như ô nhiễm môi trường, quản lý tài nguyên, và khả năng cạnh tranh với các nước trong khu vực.

Giai đoạn 2025 – 2030

Trong giai đoạn tới, Việt Nam sẽ tập trung phát triển các KCN bền vững theo hướng sinh thái, thông minh, và thân thiện với môi trường. Chính phủ cũng đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích đầu tư vào các mô hình KCN sinh thái, thúc đẩy công nghệ sạch và sử dụng hiệu quả tài nguyên.

2. Phát triển bền vững khu công nghiệp sinh thái

Phát triển bền vững KCN trên thế giới

Các quốc gia phát triển đã áp dụng mô hình KCN sinh thái nhằm tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Những mô hình này thường áp dụng các công nghệ tiên tiến, tận dụng năng lượng tái tạo, và xây dựng hệ sinh thái công nghiệp khép kín.

Cụ thể, Trung Quốc đã hoàn tất tái tạo 158 km đường cao tốc hoàn toàn bằng robot và drone, không cần công nhân xây dựng. Hệ thống drone quét và phân tích mặt đường, AI lập kế hoạch, robot tự hành thực hiện thi công với độ chính xác cao. Công nghệ này giúp rút ngắn thời gian, nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn lao động và giảm chi phí bảo trì. Đây là bước tiến lớn trong giao thông thông minh, mở ra xu hướng toàn cầu về xây dựng hạ tầng bằng AI và tự động hóa.

Kalundborg Symbiosis (Đan Mạch) là mô hình tiêu biểu của nền kinh tế tuần hoàn, tiên phong trong cộng sinh công nghiệp từ năm 1972. Hệ thống này kết nối 16 doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, tối ưu hóa tài nguyên bằng cách biến chất thải từ một công ty thành nguồn tài nguyên cho công ty khác. Một số hoạt động nổi bật gồm: tái chế chất thải công nghiệp, cung cấp nhiệt thừa cho nhà máy, sản xuất khí sinh học từ chất thải hữu cơ, sử dụng bùn thực phẩm làm phân bón và tận dụng hơi nước từ nhiệt điện làm sản phẩm thương mại.

Phát triển bền vững KCN tại Việt Nam

Việt Nam hiện có hơn 400 khu công nghiệp với tổng diện tích lên đến hàng trăm nghìn hecta. Các tỉnh như Bình Dương, Đồng Nai, và Hải Phòng là những điểm nóng với số lượng khu công nghiệp tập trung cao. Điều này phản ánh sự phát triển kinh tế công nghiệp mạnh mẽ, thu hút đầu tư từ cả trong và ngoài nước.

Phát triển bền vững khu công nghiệp (KCN) tại Việt Nam tập trung vào sáu lĩnh vực trọng tâm gồm năng lượng, hạ tầng số hóa, lương thực – thực phẩm, bảo trợ xã hội và việc làm, chuyển đổi giáo dục, và bảo tồn thiên nhiên, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi theo các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs).

Việt Nam đã xây dựng Road Map về cơ hội đầu tư bền vững, xác định sáu ngành, 16 phân ngành, 14 lĩnh vực có tiềm năng và bảy cơ hội mở, gắn liền với các chính sách ưu đãi cho nền kinh tế xanh. Đây là cơ hội quan trọng để các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản công nghiệp, tận dụng chính sách hỗ trợ, tích hợp yếu tố bền vững vào sản phẩm, nâng cao lợi thế cạnh tranh và phát triển lâu dài.

Phát triển khu công nghiệp (KCN) sinh thái tại Việt Nam vẫn còn hạn chế, do hiện tại mới chỉ có Nghị định 35 làm cơ sở pháp lý. Tuy nhiên, theo quan điểm của Sen Vàng, đây là hướng đi tất yếu và cần được các chủ đầu tư quan tâm ngay từ bây giờ. Việc xây dựng KCN sinh thái sẽ tạo ra những sản phẩm khác biệt, giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn tài chính xanh, thu hút đầu tư và nâng cao thương hiệu phát triển bền vững. Để thực hiện hiệu quả, các chủ đầu tư cần có lộ trình nghiên cứu bài bản, làm việc với các đơn vị tư vấn để xây dựng khung phát triển bền vững, đảm bảo vừa đáp ứng yêu cầu thị trường, vừa tận dụng được các chính sách ưu đãi trong tương lai.

Năm 2024, số lượng chứng nhận công trình xanh tại Việt Nam đã tăng mạnh, phản ánh sự quan tâm ngày càng lớn đến phát triển bền vững. Đặc biệt, các nhà xưởng xanh (warehouse) có sự tăng trưởng đột biến, cho thấy đây là một xu hướng tất yếu trong ngành công nghiệp.

Các doanh nghiệp, đặc biệt là chủ đầu tư hạ tầng, cần nắm bắt cơ hội này bằng cách làm quen với các chứng nhận quốc tế như LEED, EDGE, GreenMark… để thu hút và hỗ trợ doanh nghiệp FDI tốt hơn. Xu hướng này không chỉ giới hạn ở Việt Nam mà đang trở thành tiêu chuẩn toàn cầu, khiến việc sở hữu “tem xanh” trở thành một yêu cầu thiết yếu.

Tuy nhiên, việc áp dụng chứng nhận xanh cho các khu đô thị và khu công nghiệp vẫn còn gặp nhiều thách thức, do yêu cầu diện tích lớn và quy trình đánh giá phức tạp. Do đó, chủ đầu tư có thể bắt đầu từ các công trình nhỏ như nhà điều hành, khu tiện ích hoặc vùng đệm để từng bước tiếp cận và triển khai hiệu quả mô hình này.

Vietcombank đã ban hành Khung Trái phiếu Xanh nhằm huy động vốn cho các dự án bền vững, tuân thủ quy định Việt Nam và tiêu chuẩn quốc tế. Đây là xu hướng chung của nhiều ngân hàng lớn như VPBank, BIDV trong việc thúc đẩy tài chính xanh. Việc áp dụng tài chính xanh giúp doanh nghiệp nâng cao thương hiệu, cạnh tranh và tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, đặc biệt hữu ích cho các dự án khu đô thị và khu công nghiệp xanh.

Tiêu chí để xác định Khu công nghiệp sinh thái là mô hình phát triển bền vững theo Nghị định 35/2022/NĐ-CP, yêu cầu tối ưu tài nguyên, sản xuất sạch và cộng sinh công nghiệp. Hạ tầng phải được quy hoạch bài bản, với ít nhất 25% diện tích dành cho hạ tầng chung.

Mô hình này giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tối ưu tài nguyên, hạn chế rủi ro môi trường và nâng cao năng lực cạnh tranh nhờ thu hút FDI. Đồng thời, nó đảm bảo an ninh tài nguyên, cải thiện sức khỏe lao động và thúc đẩy phát triển bền vững. Trong xu hướng toàn cầu, khu công nghiệp sinh thái không chỉ là tất yếu mà còn tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Tuy nhiên các tiêu chí này vẫn còn khá sơ sài.

Cơ hội & Thách thức:

Thuận lợi: Chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, nhu cầu của các nhà đầu tư FDI về tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị), sự tiến bộ của công nghệ sạch.
Khó khăn: Chi phí đầu tư ban đầu cao, sự thay đổi trong nhận thức và thói quen vận hành của doanh nghiệp, hạ tầng công nghiệp chưa đồng bộ.

Ngoài ra, lý do rất lớn khiến cho sự phát triển các KCN bền vững là do ý chí và quyết tâm của một số Chủ đầu tư KCN kinh doanh hạ tầng. Một số chủ đầu tư thường mắc phải sai lầm như thiếu quy hoạch đồng bộ, không quan tâm đến nhu cầu thị trường, và thiếu liên kết với các hệ thống hỗ trợ. Những sai lầm này có thể dẫn đến thất bại trong việc phát triển bền vững.

Đánh giá xu hướng

Xu hướng phát triển các KCN sinh thái tại Việt Nam đang ngày càng gia tăng, với sự quan tâm đặc biệt từ các doanh nghiệp đa quốc gia. Các chủ đầu tư cần có chiến lược rõ ràng và dài hạn để thích nghi với sự chuyển dịch này.

3. Xây dựng Concept sản phẩm khu công nghiệp sinh thái bền vững

Quy trình R&D concept sản phẩm KCN

Việc phát triển một khu công nghiệp bền vững đòi hỏi chủ đầu tư thực hiện nghiên cứu và phát triển (R&D) một cách bài bản, từ quy hoạch tổng thể, thiết kế hệ thống hạ tầng xanh, đến chính sách vận hành.

Việc triển khai dự án bất động sản chịu ảnh hưởng của ba yếu tố cốt lõi: pháp lý, kinh doanh và tài chính. Pháp lý đóng vai trò quyết định đến tiến độ triển khai, từ quy trình phê duyệt, cấp phép đến các chính sách liên quan. Yếu tố kinh doanh ảnh hưởng trực tiếp đến tính khả thi của dự án, đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược phát triển phù hợp với nhu cầu thị trường và khả năng khai thác hiệu quả. Trong khi đó, tài chính là nền tảng đảm bảo sự vận hành liên tục, yêu cầu quản lý dòng tiền chặt chẽ và khả năng huy động vốn linh hoạt.

Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải đối mặt với các yếu tố ngoại cảnh như biến động thị trường, chính sách vĩ mô, hạ tầng khu vực và rủi ro bất khả kháng. Trong bối cảnh đó, hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) giữ vai trò quan trọng trong việc tối ưu mô hình kinh doanh, cải tiến sản phẩm và ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả quản trị. Việc áp dụng AI, Big Data, Blockchain vào phân tích thị trường, số hóa quy trình bán hàng và giao dịch không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm khách hàng mà còn tăng tính minh bạch, tối ưu hiệu suất vận hành.

Đồng thời, đổi mới mô hình kinh doanh như đa dạng phương thức thanh toán, hợp tác đầu tư linh hoạt hay phát triển các loại hình bất động sản xanh, thông minh sẽ tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Để thành công, doanh nghiệp cần kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu thị trường, ứng dụng công nghệ và chiến lược phát triển linh hoạt nhằm thích ứng với sự thay đổi liên tục của ngành bất động sản.

Các yếu tố bền vững

Các yếu tố bền vững trong phát triển khu công nghiệp sinh thái bao gồm quản lý và giám sát khu vực, tối ưu hóa tài nguyên và sản xuất sạch hơn, thúc đẩy hiệp lực công nghiệp, gắn kết cộng đồng địa phương, và quy hoạch không gian hợp lý. Những yếu tố này giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động, giảm tác động môi trường và tối ưu hóa chi phí. Ngoài ra, hệ thống đánh giá và chứng nhận khu công nghiệp sinh thái dựa trên các tiêu chí như năng lượng tái tạo, quản lý nước và chất thải, giảm phát thải CO2 và ứng dụng công nghệ thông minh, nhằm đảm bảo phát triển bền vững và cạnh tranh trên thị trường.

Các lưu ý dành cho chủ đầu tư

Phát triển khu công nghiệp cần chiến lược tổng thể, không chỉ dừng ở quy hoạch. Đầu tiên, đánh giá tiềm năng khu đất và xu hướng thị trường để xây dựng chiến lược thu hút doanh nghiệp. Tiếp theo, phân tích đối thủ, hệ sinh thái hỗ trợ và tối ưu vận hành. Cuối cùng, hợp tác với doanh nghiệp địa phương, đào tạo nhân lực và tạo chuỗi cung ứng để tăng tính cạnh tranh. Sự kết hợp giữa nghiên cứu, quy hoạch và chiến lược thu hút giúp khu công nghiệp phát triển bền vững và hấp dẫn nhà đầu tư.

Tóm lại, phát triển bền vững Khu công nghiệp/ Cụm công nghiệp không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh hiện nay. Chủ đầu tư cần nắm bắt các yếu tố quan trọng như quy hoạch, công nghệ, và hợp tác để tạo ra các khu công nghiệp sinh thái bền vững, đáp ứng nhu cầu thị trường và thu hút đầu tư.

Trên đây là những thông tin tổng quan về “Phát triển bền vững Khu công nghiệp/ Cụm công nghiệp – Chủ đầu tư cần lưu ý” do Sen Vàng Group cung cấp. Hy vọng với những thông tin trên giúp chủ đầu tư, nhà đầu tư và doanh nghiệp bất động sản có cái nhìn tổng quan về tiềm năng phát triển bất động sản tại tỉnh Bạc Liêu. Ngoài ra để xem thêm các bài viết về tư vấn phát triển dự án, anh chị, bạn đọc có thể truy cập trang web senvngdata.com/.