Di sản Tây Ninh sau khi sáp nhập với Long An mở ra một không gian phát triển phong phú, kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và văn hóa, tạo nền tảng vững chắc cho các hướng đi bền vững trong tương lai.
Hình ảnh 1: Bản đồ tỉnh Tây Ninh sau sáp nhập (nguồn: senvang tổng hợp)
Tây Ninh – Long An hợp nhất sở hữu nhiều tài nguyên di sản quý giá: từ rừng quốc gia, cảnh quan núi hồ, đến các di tích lịch sử cách mạng, lễ hội văn hóa dân gian và cả làng nghề truyền thống. Đây là nền tảng thuận lợi để phát triển các dự án bất động sản theo hướng bền vững, gắn kết với bảo tồn di sản và đa dạng sinh học. Việc lồng ghép các giá trị di sản vào quy hoạch đô thị và du lịch sẽ giúp địa phương thu hút du khách và nhà đầu tư, đồng thời nâng cao đời sống cộng đồng.
Định hướng phát triển của tỉnh phù hợp với các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) của Liên Hợp Quốc, đặc biệt là SDG 11 (Thành phố và cộng đồng bền vững), SDG 15 (Bảo tồn hệ sinh thái trên đất liền) và SDG 17 (Hợp tác đối tác để đạt mục tiêu). Điều này thể hiện qua chủ trương phát triển đô thị văn minh gắn với bảo tồn di sản, gìn giữ các loài quý hiếm và thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng và doanh nghiệp trong công cuộc phát triển. Các yếu tố bổ sung như kinh tế đêm (chợ đêm, phố đi bộ), không gian công cộng (quảng trường, công viên) và công trình kiến trúc biểu tượng cũng đang được quan tâm, nhằm tạo động lực mới cho du lịch và kinh tế địa phương.
Với vai trò là đơn vị tư vấn và phát triển dự án, Sen Vàng nhận thấy cơ hội biến các giá trị di sản độc đáo của Tây Ninh – Long An thành lợi thế cạnh tranh cho các sản phẩm bất động sản. Bài viết dưới đây thống kê chi tiết các loại hình di sản, loài sinh vật và nỗ lực bảo tồn tại tỉnh sau sáp nhập, và đề xuất những concept dự án bất động sản sáng tạo, bền vững, gắn liền với những giá trị đó.
Dưới đây là bảng tổng hợp các di sản thiên nhiên, văn hóa (vật thể và phi vật thể), các loài động thực vật quý hiếm, cũng như những dự án và nỗ lực bảo tồn tiêu biểu ở Tây Ninh sau khi sáp nhập với Long An. Bảng cũng bao gồm các công trình kiến trúc biểu tượng, làng nghề truyền thống và một số yếu tố đặc thù của địa phương.
Hình ảnh 2: Một số di sản, loạt vật, đặc sản tỉnh Tây Ninh (Nguồn: senvang tổng hợp)
BẢNG TỔNG HỢP DI SẢN, LOÀI BẢO TỒN VÀ NỖ LỰC BẢO TỒN TẠI TỈNH TÂY NINH |
||||||||
STT |
Loại hình |
Tên di sản/Loài/Nỗ lực bảo tồn |
Mô tả ngắn gọn |
Khu vực |
Cơ quan quản lý |
Giá trị nổi bật |
Trạng thái bảo tồn |
Ứng dụng tiềm năng vào bất động sản |
1 |
Di sản thiên nhiên |
Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát |
Hệ sinh thái đa dạng, có nhiều loài quý hiếm và nguy cấp |
Huyện Tân Biên |
Ban Quản lý VQG Lò Gò – Xa Mát |
Vườn Di sản ASEAN, hệ sinh thái ngập nước quý, chim di cư, sinh cảnh rừng quý |
Được bảo vệ và quy hoạch bền vững đến năm 2030; nâng cao độ che phủ rừng |
Du lịch sinh thái, khu nghỉ dưỡng gắn giáo dục môi trường, nghiên cứu khoa học |
2 |
Di sản thiên nhiên |
Khu rừng Văn hóa – Lịch sử Núi Bà Đen |
Hệ sinh thái rừng núi đá, giàu đa dạng sinh học, cảnh quan đẹp |
Thành phố Tây Ninh |
Ban quản lý Khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen |
Văn hóa – tâm linh – sinh thái, di sản tự nhiên kết hợp nhân văn |
Bảo tồn rừng kết hợp phát triển du lịch văn hóa tâm linh |
Khu du lịch nghỉ dưỡng – hành hương, resort tâm linh ven núi |
3 |
Di sản thiên nhiên |
Khu rừng phòng hộ Hồ Dầu Tiếng |
Hệ sinh thái đa dạng, có nhiều loài cá, chim nước |
H. Dương Minh Châu, H. Tân Châu |
Sở NN&PTNT Tây Ninh, Ban quản lý rừng phòng hộ Dầu Tiếng |
Hệ sinh thái rừng – nước ngọt, tiềm năng du lịch thủy sinh |
Được đề xuất bảo tồn và thành lập khu đất ngập nước trọng điểm |
Du lịch sinh thái hồ – rừng, kết hợp khu cắm trại, thể thao dưới nước |
4 |
Loài động vật |
Chà vá chân đen, khỉ đuôi lợn, giang sen |
Loài quý hiếm nguy cấp, đặc hữu, nằm trong Sách đỏ |
VQG Lò Gò – Xa Mát |
Ban Quản lý VQG Lò Gò – Xa Mát |
Bảo tồn đa dạng sinh học, biểu tượng cho sinh thái rừng |
Giám sát, cứu hộ và bảo tồn theo chương trình quốc gia |
Trưng bày tại trung tâm giáo dục rừng, gắn hoạt động trekking, quan sát động vật hoang dã |
5 |
Loài cây |
Dầu con rái, Dầu mít, Xoài rừng |
Loài gỗ quý, giá trị sinh thái và phục hồi rừng |
Các vùng rừng đặc dụng |
Sở NN&PTNT Tây Ninh |
Giữ cân bằng sinh thái, có thể sử dụng trong phục hồi cảnh quan |
Duy trì tự nhiên và trồng mới dưới giám sát kiểm lâm |
Dùng làm cây xanh cảnh quan trong khu đô thị xanh, công viên, và đường xanh KCN |
6 |
Văn hóa phi vật thể (UNESCO) |
Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ |
Di sản văn hóa đại diện nhân loại, gắn liền đời sống dân gian miền Nam |
Toàn tỉnh |
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tây Ninh |
Văn hóa âm nhạc truyền thống, bản sắc vùng Nam Bộ |
Được công nhận và biểu diễn tại nhiều lễ hội truyền thống |
Không gian trình diễn trong đô thị văn hóa, nhà hát cộng đồng, sản phẩm văn hóa du lịch |
7 |
Di sản văn hóa phi vật thể |
Lễ hội Kỳ yên đình Gia Lộc |
Lễ hội truyền thống của cộng đồng dân tộc Khmer tại Tây Ninh, mang đậm bản sắc văn hóa. |
Huyện Tân Châu |
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Tây Ninh |
Di sản lễ hội truyền thống, biểu tượng của tín ngưỡng dân gian, văn hóa Khmer. |
Được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia |
Phát triển du lịch lễ hội, kết hợp du lịch văn hóa tâm linh |
8 |
Văn hóa phi vật thể |
Lễ hội Vía Bà Linh Sơn – Núi Bà Đen |
Lễ hội dân gian lớn, thu hút du khách hành hương |
Núi Bà Đen – TP. Tây Ninh |
UBND TP Tây Ninh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch |
Du lịch văn hóa tâm linh, gắn với tín ngưỡng truyền thống |
Tổ chức thường niên, quy mô lớn |
Đô thị lễ hội – tâm linh, khách sạn nghỉ dưỡng tích hợp dịch vụ hành hương |
9 |
Văn hóa vật thể |
Tòa thánh Cao Đài Tây Ninh |
Trung tâm đạo Cao Đài lớn nhất Việt Nam |
Thị xã Hòa Thành |
Hội Thánh Cao Đài, Sở Văn hóa Tây Ninh |
Biểu tượng văn hóa – tôn giáo – kiến trúc |
Được bảo tồn và sử dụng thường xuyên |
Phát triển tour du lịch tâm linh, khu đô thị tôn giáo học, không gian văn hóa liên kết cộng đồng địa phương |
10 |
Di tích lịch sử |
Di tích Địa đạo Lợi Thuận |
Di tích lịch sử chiến tranh tại huyện Bến Cầu, Tây Ninh. |
Huyện Bến Cầu |
UBND huyện Bến Cầu |
Di tích chiến tranh quan trọng, ghi dấu chiến thắng trong cuộc kháng chiến. |
Bảo tồn, quản lý và phát triển du lịch lịch sử |
Khu du lịch chiến tranh, khu di tích lịch sử, bảo tàng chiến tranh |
11 |
Công trình/di tích |
Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, Chùa Gò Kén |
Di tích lịch sử cách mạng và tôn giáo tiêu biểu |
Huyện Tân Biên, Gò Dầu |
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch |
Giá trị lịch sử, giáo dục truyền thống cách mạng |
Bảo tồn tại chỗ, đầu tư hạ tầng, kết hợp phát triển du lịch |
Khu du lịch lịch sử – sinh thái, bảo tàng ngoài trời, kết hợp không gian giáo dục truyền thống |
12 |
Dự án bảo tồn |
Vùng đất ngập nước hồ Dầu Tiếng (đề xuất) |
Khu Ramsar tiềm năng, bảo vệ hệ sinh thái đất ngập nước |
H. Tân Châu, Dương Minh Châu |
Sở TNMT, Sở NN&PTNT tỉnh Tây Ninh, liên tỉnh Bình Phước – Bình Dương |
Tính đa dạng sinh học cao, tài nguyên nước ngọt |
Đang triển khai điều tra, thành lập và xây dựng luận chứng |
Phát triển khu du lịch sinh thái kết hợp thủy sản, nghiên cứu học đường, khu nghỉ dưỡng bán nước |
13 |
Di tích lịch sử |
Căn cứ Trung ương Cục miền Nam |
Di tích quan trọng trong lịch sử cách mạng, gắn liền với cuộc kháng chiến chống Mỹ. |
Huyện Tân Biên, Tân Châu |
BQL Di tích Cách mạng miền Nam |
Di tích lịch sử, bảo tồn di sản văn hóa cách mạng. |
Được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt |
Du lịch lịch sử, bảo tồn và phát triển các di tích cách mạng |
14 |
Di tích lịch sử |
Địa đạo An Thới |
Di tích lịch sử về các căn cứ chiến tranh, ghi dấu chiến thắng trong kháng chiến. |
Thị xã Trảng Bàng |
UBND TX Trảng Bàng |
Di tích nổi bật về chiến tranh, biểu tượng cho sự kiên cường của quân và dân trong kháng chiến. |
Bảo tồn và phát triển du lịch lịch sử |
Khu du lịch chiến tranh, trung tâm di tích lịch sử |
15 |
Di tích văn hóa vật thể |
Tòa Thánh Cao Đài |
Tòa thánh của Đạo Cao Đài, nơi hành hương và tham quan của tín đồ và du khách. |
TP Tây Ninh |
UBND TP Tây Ninh |
Một trong những di tích tôn giáo độc đáo nhất tại Việt Nam, gắn liền với lịch sử tôn giáo của tỉnh. |
Phát triển du lịch tôn giáo, hành hương |
Du lịch tâm linh, khu nghỉ dưỡng sinh thái kết hợp tôn giáo |
16 |
Di sản văn hóa phi vật thể |
Lễ hội Đền Bà Linh Sơn Thánh Mẫu |
Lễ hội tôn vinh Bà Linh Sơn, được tổ chức hàng năm tại núi Bà Đen, gắn liền với tín ngưỡng địa phương. |
TP Tây Ninh, Huyện Dương Minh Châu |
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Tây Ninh |
Lễ hội mang đậm giá trị văn hóa tôn giáo, thu hút nhiều tín đồ và du khách. |
Được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia |
Du lịch văn hóa, lễ hội, kết hợp với các dịch vụ nghỉ dưỡng |
17 |
Di tích lịch sử |
Di tích Địa đạo Lợi Thuận |
Di tích chiến tranh ở huyện Bến Cầu, ghi dấu trong lịch sử kháng chiến. |
Huyện Bến Cầu |
UBND huyện Bến Cầu |
Di tích chiến tranh nổi tiếng, thu hút khách tham quan tìm hiểu về lịch sử. |
Bảo tồn di tích, phát triển du lịch chiến tranh |
Khu du lịch lịch sử, bảo tàng chiến tranh |
18 |
Di tích lịch sử |
Di tích Đình Hiệp Ninh |
Di tích đình thờ tổ tiên, nơi lưu giữ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. |
Huyện Gò Dầu |
UBND huyện Gò Dầu |
Di tích văn hóa địa phương, biểu tượng của sự tôn kính tổ tiên. |
Được xếp hạng di tích cấp tỉnh, bảo tồn và phát triển du lịch |
Du lịch văn hóa, tạo không gian nghỉ dưỡng |
20 |
Di tích lịch sử |
Di tích Căn cứ Cách mạng miền Nam |
Một trong những căn cứ chiến lược của quân đội Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. |
Huyện Tân Châu |
UBND huyện Tân Châu |
Di tích cách mạng đặc biệt, ghi dấu những chiến công lớn trong lịch sử. |
Bảo tồn và phát triển du lịch lịch sử |
Du lịch lịch sử, bảo tồn và phát triển các di tích cách mạng |
21 |
Di tích văn hóa vật thể |
Di tích Tháp Chót Mạt |
Di tích kiến trúc cổ, thể hiện đặc trưng văn hóa và tôn giáo tại Tây Ninh. |
Huyện Tân Biên |
UBND huyện Tân Biên |
Di tích cổ xưa, gắn liền với tín ngưỡng và sự phát triển của vùng đất Tây Ninh. |
Được bảo tồn, phục hồi và phát triển du lịch |
Du lịch di tích, kết hợp bảo tồn kiến trúc cổ |
22 |
Di tích lịch sử |
Khu Di tích Bến Đình |
Di tích lịch sử liên quan đến những chiến công trong kháng chiến, gắn liền với cuộc chiến chống Mỹ. |
Huyện Tân Biên, Tây Ninh |
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Tây Ninh |
Di tích lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. |
Bảo tồn và phát triển du lịch lịch sử |
Du lịch chiến tranh, bảo tàng lịch sử |
23 |
Di tích lịch sử |
Căn cứ Địa đạo An Lộc |
Di tích chiến tranh trong chiến dịch miền Nam, là nơi ghi dấu những trận chiến lịch sử. |
Huyện Tân Châu |
UBND huyện Tân Châu |
Căn cứ trong kháng chiến chống Mỹ |
Bảo tồn, phát triển du lịch chiến tranh |
Khu du lịch lịch sử, bảo tàng chiến tranh |
24 |
Di tích văn hóa phi vật thể |
Lễ hội Quan lớn Trà Vong |
Lễ hội truyền thống của người Khmer tại Tây Ninh, thể hiện đậm nét bản sắc văn hóa của cộng đồng dân tộc Khmer. |
Huyện Tân Châu, Tây Ninh |
Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Tây Ninh |
Lễ hội đặc sắc của người Khmer, thu hút đông đảo du khách tham quan, tìm hiểu văn hóa. |
Bảo tồn, phát triển qua lễ hội, truyền thống |
Du lịch văn hóa, lễ hội, dịch vụ du lịch tôn giáo |
25 |
Di tích lịch sử |
Căn cứ Địa đạo Gò Dầu |
Di tích chiến tranh với tầm quan trọng lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, hiện là điểm đến du lịch lịch sử. |
Huyện Gò Dầu |
UBND huyện Gò Dầu |
Di tích lịch sử chiến tranh quan trọng, nơi ghi dấu những trận chiến lớn. |
Bảo tồn di tích và phát triển du lịch |
Du lịch lịch sử, bảo tàng chiến tranh |
26 |
Loài động vật |
Sếu đầu đỏ |
Loài chim di cư quý hiếm, đặc trưng cho hệ sinh thái đất ngập nước của Tây Ninh. |
VQG Lò Gò – Xa Mát, khu bảo tồn đất ngập nước Dầu Tiếng |
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Tây Ninh |
Là loài chim di cư quan trọng, có giá trị bảo tồn cao trong hệ sinh thái đất ngập nước. |
Bảo tồn và giám sát tại các khu bảo tồn thiên nhiên |
Phát triển du lịch sinh thái, nghiên cứu bảo tồn loài chim |
27 |
Loài thực vật |
Cây Vén vên |
Loài cây quý hiếm, đặc hữu của hệ sinh thái Tây Ninh, nằm trong diện bảo vệ. |
VQG Lò Gò – Xa Mát |
Ban quản lý VQG Lò Gò – Xa Mát |
GGiá trị sinh thái cao, quan trọng trong bảo vệ môi trường rừng. |
Bảo vệ tại các khu bảo tồn thiên nhiên |
Phát triển khu du lịch sinh thái, nghiên cứu bảo tồn thực vật |
28 |
Loài thực vật |
Xoài rừng |
Loài cây đặc hữu của Tây Ninh, là một phần trong các chương trình bảo vệ thực vật quý hiếm. |
VQG Lò Gò – Xa Mát |
Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Tây Ninh |
Là loài cây đặc sản có giá trị sinh thái và kinh tế, sử dụng trong nhiều nghiên cứu bảo vệ cây cối rừng. |
Bảo tồn trong khu vực rừng đặc dụng |
Phát triển du lịch sinh thái, sản phẩm nông sản địa phương |
29 |
Làng nghề |
Nghề làm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng |
Làng nghề truyền thống nổi tiếng của Tây Ninh, sản phẩm đặc trưng trong ẩm thực địa phương. |
Thị xã Trảng Bàng |
UBND thị xã Trảng Bàng |
Sản phẩm bánh tráng phơi sương Trảng Bàng là món ăn đặc sản, nổi tiếng |
Được bảo tồn và phát triển qua các chương trình xúc tiến thương mại |
Du lịch làng nghề, xây dựng không gian trải nghiệm văn hóa |
30 |
Làng nghề |
Nghề làm muối tôm ớt |
Làng nghề làm muối tôm ớt tại Tây Ninh, nổi tiếng với phương pháp chế biến truyền thống, gắn liền với ẩm thực đặc trưng của địa phương. |
Huyện Trảng Bàng |
Sở Công Thương Tây Ninh |
Đặc sản muối tôm ớt Tây Ninh là món ăn đặc trưng, được du khách ưa chuộng. |
Được bảo tồn và phát triển thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm |
Du lịch ẩm thực, tổ chức các tour trải nghiệm sản xuất muối tôm ớt |
31 |
Làng nghề |
Nghề làm nón lá |
Nghề làm nón lá truyền thống tại Tây Ninh, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương, gắn liền với đời sống của người dân Tây Ninh. |
Huyện Gò Dầu, Trảng Bàng |
UBND huyện Gò Dầu, Sở Công Thương Tây Ninh |
Nón lá Tây Ninh được làm thủ công, sử dụng nguyên liệu tự nhiên, là sản phẩm văn hóa gắn với đời sống người dân nơi đây. |
Bảo tồn và phát triển thông qua các dự án xúc tiến làng nghề |
Du lịch làng nghề, tổ chức hội thảo, triển lãm sản phẩm nón lá |
32 |
Di sản thiên nhiên |
Khu bảo tồn đất ngập nước Láng Sen |
Hệ sinh thái đất ngập nước, bảo tồn đa dạng sinh học |
Huyện Tân Hưng |
Sở Tài nguyên và Môi trường Long An |
Diện tích bảo tồn lớn, đa dạng sinh học |
Bảo tồn nghiêm ngặt, nghiên cứu và giám sát |
Khu nghỉ dưỡng sinh thái, du lịch sinh thái, giáo dục môi trường |
33 |
Di tích lịch sử |
Ngã Tư Đức Hòa |
Khu di tích lịch sử, chứng tích kháng chiến |
Huyện Đức Hòa |
Sở Văn hóa và Thể thao Long An |
Di tích kháng chiến, giá trị lịch sử lớn |
Đang tu bổ, trùng tu di tích |
Du lịch văn hóa, bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử |
34 |
Văn hóa phi vật thể |
Lễ hội làm Chay |
Lễ hội truyền thống, tổ chức hằng năm tại Long An |
Huyện Tân Hưng, Long An |
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Long An |
Gìn giữ lễ hội văn hóa, giáo dục cộng đồng về di sản truyền thống |
Được duy trì hàng năm |
Tạo các sự kiện du lịch, tổ chức các lễ hội văn hóa, khu nghỉ dưỡng văn hóa |
36 |
Di sản thiên nhiên |
Đồng Tháp Mười |
Khu vực đất ngập nước rộng lớn, sinh thái đặc biệt |
Huyện Mộc Hóa, Tân Hưng |
Sở Tài nguyên và Môi trường Long An |
Quan trọng về sinh thái và du lịch sinh thái |
Bảo tồn môi trường tự nhiên, khai thác bền vững |
Khu sinh thái du lịch, trung tâm nghiên cứu bảo tồn |
37 |
Công trình/Di tích |
Khu lưu niệm Nguyễn Hữu Thọ |
Khu di tích lịch sử, tưởng nhớ các lãnh tụ |
Thành phố Tân An |
UBND tỉnh Long An |
Giá trị lịch sử, giáo dục |
Được tôn tạo, bảo tồn lâu dài |
Du lịch lịch sử, trung tâm văn hóa |
38 |
Loài động vật |
Cây dược liệu Đồng Tháp Mười |
Bảo tồn cây dược liệu quý, phục vụ cho nghiên cứu và sản xuất |
Huyện Đức Hòa, Long An |
Sở Tài nguyên và Môi trường Long An |
Đảm bảo bảo tồn cây dược liệu quý hiếm cho nghiên cứu khoa học |
Đang bảo tồn và phát triển |
Tạo khu du lịch sinh thái, khu nghiên cứu sinh học, khu nghỉ dưỡng cây dược liệu |
39 |
Loài động vật |
Rái cá, cá niếc hang |
Loài đặc hữu, quý hiếm có mặt tại các khu bảo tồn |
Khu bảo tồn Long An |
Sở Tài nguyên và Môi trường Long An |
Góp phần vào bảo vệ hệ sinh thái đất ngập nước |
Đang bảo vệ trong các khu bảo tồn |
Tạo khu sinh thái du lịch, bảo tồn động vật, kết hợp với giáo dục bảo vệ động vật |
40 |
Làng nghề |
Nghề dệt chiếu Tân Phước Tây |
Nghề dệt chiếu truyền thống của Long An, sản phẩm thủ công mỹ nghệ |
Tân Phước Tây, Long An |
Sở Công thương Long An |
Giữ gìn nghề thủ công truyền thống, phát triển sản phẩm du lịch |
Đang bảo tồn và phát triển |
Phát triển các khu làng nghề du lịch, kết hợp với các khu nghỉ dưỡng sinh thái |
41 |
Làng nghề |
Làng nghề làm nón lá Bình Lục |
Làng nghề truyền thống làm nón lá, đặc sản nổi tiếng tại Long An |
Bình Lục, Long An |
Sở Công thương Long An |
Tạo sản phẩm văn hóa, bảo tồn nghề truyền thống |
Đang bảo tồn và phát triển |
Du lịch văn hóa, phát triển làng nghề du lịch, kết hợp các sản phẩm thủ công |
Dựa trên nguồn lực di sản và định hướng phát triển bền vững, Sen Vàng đề xuất ba concept sản phẩm bất động sản chủ đạo cho tỉnh Tây Ninh sau sáp nhập Long An. Mỗi concept gắn kết chặt chẽ các yếu tố di sản thiên nhiên, văn hóa với không gian kinh tế đêm, tiện ích công cộng và kiến trúc xanh, nhằm vừa phát huy giá trị di sản vừa tạo động lực kinh tế.
Tích hợp di sản và bảo tồn: Khu đô thị này được quy hoạch ngay tại trung tâm thành phố (ví dụ TP. Tây Ninh hoặc Tân An), nơi tập trung các công trình văn hóa biểu tượng và không gian công cộng. Di sản văn hóa phi vật thể như Đờn ca tài tử và các lễ hội truyền thống sẽ được lồng ghép vào đời sống đô thị qua việc xây dựng không gian trình diễn nghệ thuật cộng đồng (nhà hát ngoài trời, phố biểu diễn đường phố). Các công trình kiến trúc nổi bật của địa phương (ví dụ khu Tòa Thánh Cao Đài, chùa cổ) cũng được kết nối với khu đô thị bằng các trục cảnh quan và phố đi bộ. Kiến trúc đô thị mang phong cách bản địa, sử dụng hình ảnh mái cong, họa tiết dân tộc để tạo bản sắc riêng.
Hình ảnh 3: Tòa Thánh Cao Đài Tây Ninh (Nguồn: senvang tổng hợp)
Cách thực hiện: Khu đô thị xanh – văn hóa sẽ có các phố đi bộ và công viên chủ đề di sản. Ví dụ, quảng trường trung tâm có thể dành không gian cho biểu diễn Đờn ca tài tử định kỳ, trưng bày sản phẩm làng nghề. Các dãy phố thương mại được thiết kế hài hòa (mái ngói, mặt tiền mô phỏng kiến trúc nhà truyền thống) tạo thành phố văn hóa. Cây xanh bản địa (cây dầu, tre, hoa sen) được trồng dọc đường và trong công viên, tạo mảng xanh và cũng gợi nhớ đến hệ sinh thái địa phương. Vật liệu xây dựng ưu tiên nguồn địa phương như gỗ dầu, đá núi Bà Đen, vừa tiết kiệm chi phí vừa hài hòa cảnh quan. Công nghệ xanh được áp dụng: đèn đường năng lượng mặt trời, hệ thống thu nước mưa tưới cây, xử lý rác thải tái chế.
Hình ảnh 4: Núi Bà Đen (Nguồn: senvang tổng hợp)
Lợi ích bền vững: Concept này thúc đẩy SDG 11 khi tạo ra đô thị có bản sắc văn hóa, môi trường sống trong lành cho cư dân. Cộng đồng địa phương được hưởng lợi: nghệ nhân có không gian trình diễn và bán sản phẩm, người dân tham gia dịch vụ du lịch (hướng dẫn viên, tổ chức lễ hội) – phù hợp SDG 17 về hợp tác cộng đồng. Kinh tế đêm cũng phát triển thông qua các tuyến phố ẩm thực, chợ đêm chủ đề văn hóa, thu hút du khách sau giờ hành chính. Về kinh tế, khu đô thị văn hóa sẽ tăng giá trị bất động sản khu vực nhờ sức hút du lịch và tạo điểm nhấn độc đáo, hấp dẫn nhà đầu tư. Đồng thời, dự án góp phần nâng cao nhận thức di sản cho cộng đồng khi văn hóa được tôn vinh giữa không gian sống hàng ngày.
Tích hợp di sản và bảo tồn: Khu nghỉ dưỡng này tọa lạc tại vùng có cảnh quan thiên nhiên đặc sắc kết hợp di sản tâm linh. Tại Tây Ninh, cụ thể có thể chọn khu vực Núi Bà Đen – vốn nổi tiếng linh thiêng, hoặc ven hồ Dầu Tiếng nơi thiên nhiên tươi đẹp, gần các di tích lịch sử (căn cứ kháng chiến, đền chùa cổ). Ý tưởng là tạo ra một resort sinh thái giữa rừng hoặc bên hồ, cho phép du khách trải nghiệm thiên nhiên (rừng, hồ, động vật hoang dã) đồng thời tiếp cận các điểm tín ngưỡng, tâm linh (đền Bà Đen, chùa, tháp cổ). Di sản văn hóa phi vật thể như các lễ hội hành hương (ví dụ lễ Vía Bà Linh Sơn, lễ hội Kỳ Yên) có thể được tích hợp vào lịch hoạt động của resort, để du khách tham gia sự kiện truyền thống địa phương.
Cách thực hiện: Quy hoạch khu nghỉ dưỡng tôn trọng tối đa địa hình và hệ sinh thái: giữ lại rừng tự nhiên, chỉ xây những bungalow, nhà nghỉ thấp tầng ẩn mình dưới tán cây. Các lối đi bộ, đường mòn trekking được thiết kế xuyên rừng hoặc ven hồ để khách khám phá đa dạng sinh học (ngắm chim, xem thú vào sáng sớm). Gần đó, bố trí một khu tâm linh tĩnh tại – ví dụ một đài thiền, vườn tượng phật giáo, hay nhà nguyện Cao Đài thu nhỏ – phục vụ du khách muốn tìm nơi chiêm bái, thiền định. Kết cấu kiến trúc sử dụng vật liệu tự nhiên (tre, gỗ, tranh) hài hòa với cảnh quan. Resort có thể có khu trưng bày giáo dục về rừng và văn hóa (một góc bảo tàng nhỏ về lịch sử căn cứ Trung ương Cục, hoặc nhà sàn giới thiệu về loài quý hiếm như chà vá, sếu đầu đỏ), nâng cao trải nghiệm học hỏi cho du khách.
Lợi ích bền vững: Khu nghỉ dưỡng sinh thái – tâm linh góp phần bảo vệ hệ sinh thái địa phương (SDG 15) bằng cách hạn chế tác động du lịch: kiểm soát số lượng khách, không xây dựng tràn lan, có chương trình cho du khách tham gia trồng cây gây rừng. Về văn hóa, du khách được khuyến khích tìm hiểu và tôn trọng tín ngưỡng bản địa, đóng góp công đức cho việc trùng tu di tích – tạo nguồn lực bảo tồn lâu dài. Dự án tạo công ăn việc làm cho người dân (hướng dẫn viên thiên nhiên, nhân viên khu nghỉ dưỡng, nghệ nhân biểu diễn phục vụ khách), xây dựng mô hình du lịch cộng đồng (homestay, trải nghiệm làm nông, làm nghề truyền thống) – thúc đẩy SDG 17. Về kinh tế, loại hình resort độc đáo này sẽ thu hút phân khúc du khách cao cấp và khách hành hương, tăng nguồn thu du lịch bền vững cho tỉnh và khả năng sinh lời ổn định cho nhà đầu tư, đồng thời gìn giữ được vốn tự nhiên và văn hóa cho tương lai.
Tích hợp di sản và bảo tồn: Khác với KCN truyền thống, Khu công nghiệp sinh thái tại Tây Ninh – Long An sẽ kết hợp yếu tố mảng xanh bảo tồn và giá trị văn hóa địa phương ngay trong không gian sản xuất. Ý tưởng cụ thể gồm việc thiết lập khu bảo tồn nhỏ trong KCN – ví dụ một vùng đệm trồng rừng hoặc hồ sinh thái bảo vệ loài quý (có thể dành đất tạo trạm cứu hộ động vật hoang dã cho rái cá, chim nước nhặt được, hoặc vườn thực vật với các loài cây gỗ quý của vùng). Bên cạnh đó, KCN có thể dành một khu đất xây bảo tàng/nhà truyền thống giới thiệu về lịch sử công nghiệp địa phương hoặc di tích kháng chiến gần đó (nếu KCN đặt tại khu vực có di tích như Địa đạo An Lộc ở Tân Châu, có thể dựng nhà bia tưởng niệm, kết nối tham quan cho công nhân và du khách). Yếu tố làng nghề truyền thống cũng có thể lồng ghép qua việc mời gọi các doanh nghiệp chế biến sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ vào KCN, tạo sự đa dạng ngành nghề thân thiện môi trường.
Hình ảnh 5: Chim nước, rái cá Việt Nam (Nguồn: senvang tổng hợp)
Cách thực hiện: Ngay từ khâu quy hoạch, KCN xanh sẽ bố trí hành lang cây xanh bao quanh và xuyên suốt khu vực nhà máy. Các loài cây bản địa như dầu rái, sao, bằng lăng được trồng dọc đường nội khu, vừa tạo bóng mát vừa là “hành lang sinh thái” cho chim, sóc di chuyển. Một góc KCN được thiết kế thành công viên sinh thái chung với hồ nước điều hòa – nơi đó có thể thả các loài cá bản địa, trồng sen súng, tạo cảnh quan và xử lý nước thải sơ bộ bằng giải pháp tự nhiên. Về công nghệ, tất cả nhà máy cam kết dùng năng lượng tái tạo (lắp pin mặt trời trên mái), có hệ thống xử lý chất thải tuần hoàn. KCN cũng xây dựng khu vực triển lãm nhỏ về văn hóa và lịch sử: ví dụ một phòng tranh trưng bày hình ảnh các di sản địa phương, kể câu chuyện về nghề truyền thống, để công nhân và khách tham quan hiểu thêm về vùng đất. Quản lý KCN thiết lập cơ chế đối thoại với cộng đồng xung quanh (các làng nghề, nông dân) để hỗ trợ bao tiêu nguyên liệu địa phương, tạo chuỗi cung ứng bền vững (điển hình như liên kết vùng nguyên liệu dược liệu Đồng Tháp Mười với nhà máy dược trong KCN).
Lợi ích bền vững: Khu công nghiệp sinh thái đáp ứng tiêu chí SDG 9 (công nghiệp, đổi mới và hạ tầng bền vững) và hỗ trợ SDG 11, SDG 15 khi giảm thiểu tác động môi trường. Mảng xanh lớn sẽ hạn chế hiệu ứng đảo nhiệt đô thị, cải thiện chất lượng không khí cho cả khu vực. Việc bảo tồn một phần hệ sinh thái trong KCN giúp các loài động thực vật quý được an toàn, biến KCN thành không gian làm việc thân thiện cho công nhân (tăng năng suất, giảm stress). Về kinh tế, mô hình này thu hút các nhà đầu tư công nghệ sạch, nâng tầm thương hiệu địa phương như một điểm đến đầu tư xanh. Đồng thời, nó tạo sự đồng thuận cao từ cộng đồng vì hạn chế ô nhiễm, thậm chí người dân có thể tham gia cung cấp dịch vụ (trồng cây cảnh quan, cung ứng thực phẩm hữu cơ cho bếp ăn KCN, tham gia du lịch trải nghiệm KCN xanh). Đây chính là hướng đi mới cân bằng giữa phát triển công nghiệp và bảo tồn, phù hợp với xu thế toàn cầu.
(Lưu ý: Các concept trên có thể điều chỉnh linh hoạt tùy theo đặc thù địa phương. Ví dụ, nếu tỉnh có di sản biển thì khu nghỉ dưỡng có thể chuyển thành resort ven biển kết hợp trung tâm bảo tồn san hô; nếu có di sản kỹ thuật số thì khu đô thị văn hóa có thể bổ sung bảo tàng số, trải nghiệm AR/VR giới thiệu lịch sử… Mục tiêu là luôn đảm bảo di sản – thiên nhiên được tôn trọng và phát huy trong mỗi dự án.)
Để hiện thực hóa tầm nhìn phát triển bền vững, Tây Ninh – Long An có thể tham khảo kinh nghiệm từ các địa phương quốc tế đã thành công trong việc bảo tồn di sản gắn với phát triển du lịch và bất động sản. Dưới đây là hai case study tiêu biểu và những bài học rút ra:
Tổng quan: Luang Prabang là cố đô của Lào, được UNESCO công nhận Di sản Thế giới năm 1995. Thành phố này nổi tiếng với kiến trúc cổ kính kết hợp hài hòa giữa chùa chiền Phật giáo và biệt thự thời Pháp thuộc nằm bên sông Mekong. Luang Prabang bảo tồn được gần như nguyên vẹn cảnh quan đô thị lịch sử, đồng thời phát triển du lịch rất thành công. Mỗi buổi tối, chợ đêm trên đường Sisavangvong trở thành điểm nhấn thu hút du khách, bày bán hàng thủ công mỹ nghệ địa phương như vải dệt, cà phê, đèn lồng… – mang lại sinh kế cho nhiều hộ dân. Thành phố cũng giữ gìn các lễ nghi truyền thống, tiêu biểu là nghi thức khất thực buổi sáng của hàng trăm nhà sư, thu hút du khách tham dự một cách tôn trọng. Bên cạnh di sản văn hóa, Luang Prabang còn chú trọng bảo tồn thiên nhiên: vùng phụ cận có thác Kuang Si và các trại cứu hộ voi phục vụ du lịch sinh thái, giáo dục về bảo vệ động vật.
Hình ảnh 6: Luang Prabang Lào (Nguồn: senvang tổng hợp)
Tích hợp di sản và bất động sản: Chính quyền Luang Prabang áp dụng chặt chẽ quy hoạch bảo tồn (Plan de Sauvegarde) – không cho phép xây dựng cao tầng trong khu di sản, khuyến khích cải tạo nhà cổ làm khách sạn nhỏ thay vì phá đi xây mới. Nhiều ngôi nhà di sản đã được đầu tư cải tạo thành boutique hotel hoặc nhà hàng, quán cà phê mang phong cách cổ, hấp dẫn du khách cao cấp. Nhờ đó, bất động sản di sản tăng giá trị và sinh lợi từ du lịch, đồng thời vẫn giữ được hồn phố cổ. Thành phố cũng đầu tư hạ tầng tiện ích công cộng: cải tạo vỉa hè, chiếu sáng nghệ thuật, xây bảo tàng và trung tâm thông tin di sản, tạo môi trường thuận lợi cho cả cư dân và du khách.
Bài học từ Luang Prabang: Thứ nhất, quy hoạch và luật bảo tồn nghiêm ngặt là chìa khóa để giữ gìn di sản đô thị trước áp lực phát triển. Thứ hai, biết khai thác kinh tế đêm và sản phẩm du lịch văn hóa (như chợ đêm, tour trải nghiệm lễ nghi) sẽ kéo dài thời gian lưu trú và chi tiêu của du khách. Thứ ba, huy động cộng đồng tham gia vào kinh doanh dịch vụ (hộ gia đình bán hàng, làm homestay, hướng dẫn du lịch) giúp phân phối lợi ích đều và nâng cao ý thức gìn giữ di sản. Tây Ninh có thể áp dụng các bài học này trong phát triển đô thị lịch sử (như thị xã Trảng Bàng, Gò Dầu với di tích lịch sử) kết hợp chợ đêm đặc sản và phố đi bộ văn hóa.
Tổng quan: Kyoto – cố đô Nhật Bản – là một ví dụ tiêu biểu về bảo tồn di sản văn hóa trong lòng đô thị hiện đại. Kyoto có hàng ngàn đền chùa, trong đó nhiều di sản UNESCO (cụm di tích lịch sử Kyoto cổ kính) như chùa Kiyomizu-dera (xây từ năm 778) nổi tiếng với kiến trúc gỗ cổ kính. Thành phố duy trì được các khu phố cổ như Gion, nơi có những con hẻm lát đá, nhà gỗ machiya truyền thống và cộng đồng geisha vẫn hoạt động. Bên cạnh đó, Kyoto còn có cảnh quan thiên nhiên đặc sắc như rừng trúc Arashiyama và công viên núi bao quanh, tạo nên sự hòa quyện giữa thiên nhiên và văn hóa. Về du lịch, Kyoto đón lượng du khách khổng lồ (trên 50 triệu lượt/năm trước dịch) nhờ sức hút văn hóa – lịch sử, kéo theo thị trường bất động sản du lịch sôi động (khách sạn, ryokan, nhà khách trong phố cổ).
Hình ảnh 7: Kyoto Nhật Bản (Nguồn: senvang tổng hợp)
Chính sách bảo tồn và phát triển: Chính quyền Kyoto thực hiện nhiều biện pháp để bảo vệ di sản: quy định chiều cao và kiến trúc ở các khu vực nhạy cảm, hỗ trợ tài chính cho việc trùng tu nhà cổ machiya, và thành lập các khu vực cảnh quan bảo tồn đặc biệt cấm xây dựng hiện đại xen lẫn. Nhờ đó, Kyoto giữ được không gian lịch sử mặc dù áp lực đô thị hóa rất lớn. Mặt khác, Kyoto biết đầu tư hạ tầng du lịch văn hóa: hệ thống bảo tàng, trung tâm văn hóa phong phú, nhiều sự kiện lễ hội truyền thống (như lễ hội Gion Matsuri hàng năm) vẫn được tổ chức quy mô, thu hút tài trợ doanh nghiệp và sự tham gia của người dân. Trong lĩnh vực bất động sản, mô hình chuyển đổi công năng di sản rất thành công: nhiều nhà cổ được cải tạo thành quán trà, nhà nghỉ cao cấp; các dự án mới khi xây dựng đều phải “ẩn mình” dưới dáng dấp kiến trúc Kyoto, khiến giá trị bất động sản tăng nhờ thương hiệu văn hóa độc đáo.
Bài học từ Kyoto: Kyoto cho thấy cần kết hợp bảo tồn kiến trúc truyền thống với phát triển kinh tế đô thị một cách tinh tế. Yếu tố quan trọng là sự tham gia của cộng đồng và doanh nghiệp địa phương trong bảo tồn: từ nghệ nhân dệt vải Nishijin đến các chủ ryokan gia đình, tất cả cùng chung tay giữ gìn và kinh doanh trên nền tảng di sản. Bên cạnh đó, Kyoto đã ứng dụng công nghệ và sáng tạo trong xúc tiến du lịch: ví dụ triển khai ứng dụng số hướng dẫn tham quan, bán vé lễ hội online, làm phim quảng bá di sản… Tây Ninh – Long An có thể học hỏi: (1) Xây dựng cơ chế khuyến khích chủ di tích, chủ nhà cổ tham gia dịch vụ du lịch (miễn giảm thuế, hỗ trợ sửa chữa); (2) Đào tạo nguồn nhân lực văn hóa (hướng dẫn viên am hiểu lịch sử, nghệ nhân trình diễn) để nâng tầm trải nghiệm du lịch; (3) Kiểm soát phát triển đô thị quanh các điểm di sản (giới hạn chiều cao, mật độ xây dựng gần di tích, tạo không gian tôn trọng điểm nhìn di sản như Cao Đài, Núi Bà Đen).
Bài học rút ra cho Tây Ninh – Long An
Từ hai case study trên, có thể rút ra một số định hướng cụ thể cho Tây Ninh sau sáp nhập Long An:
Từ thống kê và các phân tích trên, có thể đề ra một số định hướng cốt lõi nhằm vừa bảo tồn di sản – đa dạng sinh học, vừa phát triển bất động sản, du lịch bền vững cho tỉnh Tây Ninh sau sáp nhập Long An:
Sự kết hợp giữa Tây Ninh và Long An tạo nên một vùng đất giàu tài nguyên di sản và thiên nhiên, mở ra cơ hội lớn để phát triển bất động sản bền vững dựa trên nền tảng di sản đó. Thống kê cho thấy tỉnh hợp nhất này có đầy đủ các yếu tố từ rừng quốc gia, khu Ramsar, loài quý hiếm đến di tích lịch sử, lễ hội văn hóa, làng nghề – những “viên ngọc thô” chờ được mài giũa trong các dự án sáng tạo. Những concept bất động sản được đề xuất – khu đô thị xanh văn hóa, khu nghỉ dưỡng sinh thái tâm linh, khu công nghiệp sinh thái – là các gợi ý mang tính định hướng, cho thấy cách thức áp dụng cụ thể các giá trị di sản vào phát triển.
Bài học kinh nghiệm từ Luang Prabang và Kyoto khẳng định rằng phát triển không mâu thuẫn với bảo tồn, nếu chúng ta có tầm nhìn dài hạn và sự kiên định trong chính sách. Ngược lại, di sản được bảo tồn tốt sẽ trở thành động lực lâu bền cho du lịch và thị trường bất động sản, tạo bản sắc và sức hút riêng có cho địa phương. Tây Ninh – Long An hoàn toàn có thể vươn lên trở thành một điểm đến mới về du lịch văn hóa – sinh thái và là hình mẫu về phát triển bền vững, nếu biết phát huy những tiềm năng sẵn có và áp dụng linh hoạt các chiến lược đã đề ra.
Với vai trò là nhà phát triển dự án, Sen Vàng cam kết đồng hành cùng tỉnh trong việc kiến tạo các dự án bất động sản gắn với di sản, môi trường và cộng đồng. Sự thịnh vượng kinh tế sẽ ý nghĩa hơn khi đi đôi với việc gìn giữ di sản cha ông và bảo vệ môi trường sống cho muôn đời sau – đó chính là nền tảng cho tương lai bền vững của Tây Ninh – Long An.
Xem thêm tại đây:
Hệ sinh thái đô thị & Vai trò của kiến trúc sinh thái bền vững
————————–
Dịch vụ tư vấn Báo cáo phát triển bền vững: Xem chi tiết
Xem thêm các dịch vụ / tài liệu khác của Sen Vàng :
————————–
Khóa học Sen Vàng:
Xây dựng tiêu chí lựa chọn Bất động sản
Khóa học R&D – Nghiên cứu và phát triển bất động sản
Hoạch định chiến lược đầu tư bất động sản cá nhân
—————————
Bất động sản Sen Vàng – Đơn vị tư vấn phát triển dự án bất động sản uy tín, chuyên nghiệp Việt Nam
Website: https://senvanggroup.com/
Website: https://senvangdata.com/
Youtube: https://tinyurl.com/vt82l8j
Hotline: 0948 48 48 59
Group cộng đồng Kênh đầu tư Sen Vàng : https://zalo.me/g/olgual210
#senvanggroup #senvangrealestate #kenhdautusenvang #dịch_vụ_tư_vấn_phát_triển_dự_án #thị_trường_bất_động_sản_2023 #phat_triển_dự_án #tư_ vấn_chiến _ lược_kinh_doanh #xây_dựng_kế_hoạch_phát_triển #chiến_lược_tiếp_thị_dự_án
Copyright © 2022 Bản quyền thuộc về SEN VÀNG GROUP