Khu đô thị sinh thái tích hợp di sản tại Hưng Yên: Mô hình phát triển bền vững kiểu mẫu

12 Tháng 7, 2025

Mục lục

Mở đầu

Hưng Yên, vùng đất giàu di sản bậc nhất đồng bằng Bắc Bộ, sở hữu Phố Hiến cổ kính, các làng nghề truyền thống, và di sản phi vật thể được UNESCO công nhận như Ca trù, Trống Quân. Thay vì phát triển đô thị theo hướng bê tông hóa, Hưng Yên có tiềm năng xây dựng mô hình khu đô thị sinh thái tích hợp di sản, kết hợp bảo tồn văn hóa, thiên nhiên và phát triển bền vững. Mô hình này không chỉ tạo không gian sống xanh, gần gũi bản sắc, mà còn thu hút đầu tư, đáp ứng nhu cầu cư dân hiện đại. Bài viết phân tích lý do cần thiết, đề xuất quy hoạch, cách tích hợp di sản vào thiết kế và vận hành, cùng các lợi ích kinh tế, xã hội, môi trường, hướng tới biến Hưng Yên thành hình mẫu đô thị bản sắc xanh của miền Bắc.

Vì sao cần tích hợp di sản vào phát triển khu đô thị sinh thái?

Áp lực phát triển và nguy cơ mất bản sắc

Hiện nay, các khu đô thị ở Việt Nam thường phát triển nhanh chóng nhưng thiếu chiều sâu văn hóa. Việc ưu tiên tốc độ xây dựng dẫn đến đánh đổi không gian xanh và di sản bản địa, tạo nên những khu đô thị “vô hồn”. Cư dân sống trong các khối nhà bê tông khó cảm nhận được sự kết nối với lịch sử, văn hóa và thiên nhiên của vùng đất. Điều này không chỉ làm mất đi bản sắc địa phương mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống và sức hút của đô thị trong dài hạn.

Hưng Yên, với bề dày lịch sử và văn hóa, đứng trước nguy cơ tương tự nếu không có chiến lược phát triển bền vững. Việc tích hợp di sản vào quy hoạch đô thị không chỉ bảo tồn giá trị văn hóa mà còn tạo ra sự khác biệt, nâng cao giá trị bất động sản và thu hút đầu tư.

Hưng Yên – Vùng đất của di sản sống

Hưng Yên là một trong những tỉnh sở hữu hệ thống di sản phong phú nhất đồng bằng Bắc Bộ, bao gồm:

Di tích quốc gia đặc biệt: Hơn 6 di tích, tiêu biểu như Phố Hiến – thương cảng sầm uất thế kỷ XVII, đền Đa Hòa – Dạ Trạch, chùa Keo với kiến trúc cổ kính.
Di sản phi vật thể: Hát Trống Quân, Ca trù – được UNESCO và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, mang giá trị văn hóa độc đáo.
Làng nghề truyền thống: Làng Nôm, Thủ Sỹ (đan lát), Huệ Lai, Bảo Khê (làm hương) – nơi lưu giữ các giá trị thủ công lâu đời.
Cảnh quan sinh thái: Sông Hồng, vườn nhãn cổ, đồng bằng châu thổ tạo nên bức tranh thiên nhiên đặc trưng.

Những tài sản này là nền tảng lý tưởng để xây dựng khu đô thị sinh thái tích hợp di sản, không chỉ bảo tồn văn hóa mà còn tạo lợi thế cạnh tranh không thể sao chép.

Nhu cầu mới của thị trường và cư dân

Người dân đô thị hiện đại ngày càng ưu tiên các giá trị “sạch – xanh – bản sắc”. Các khảo sát gần đây cho thấy cư dân mong muốn:

Không gian sống gần gũi thiên nhiên, giảm thiểu ô nhiễm.
Trải nghiệm văn hóa địa phương qua kiến trúc, hoạt động cộng đồng.
Cộng đồng gắn kết, chia sẻ các giá trị bền vững.

Mô hình khu đô thị sinh thái tích hợp di sản đáp ứng đầy đủ các nhu cầu này, giải quyết bài toán quy hoạch, văn hóa, môi trường và cộng đồng trong một khung tổng thể, mang lại giá trị lâu dài cho cả cư dân và nhà đầu tư.

Mô hình đề xuất: Khu đô thị sinh thái gắn với di sản Hưng Yên

Ý tưởng tổng thể

Mô hình khu đô thị sinh thái tại Hưng Yên được thiết kế dựa trên hệ trục di sản sẵn có, với các đặc điểm chính:

Mật độ xây dựng thấp: Ưu tiên không gian xanh, cảnh quan thiên nhiên.
Giao thông thân thiện môi trường: Sử dụng xe đạp, xe điện trong nội khu.
Phân khu chức năng: Kết hợp văn hóa, sinh thái và cộng đồng, tạo nên một hệ sinh thái đô thị bền vững.

Phân khu tiêu biểu

Dưới đây là các phân khu gợi ý, mỗi khu tích hợp một khía cạnh di sản đặc trưng của Hưng Yên:

Phân khu	Tên gọi	Tích hợp di sản
A	Phố đi bộ di sản Phố Hiến	Lát gạch cổ, biển song ngữ, tái hiện không gian thương cảng cổ
B	Công viên nhãn lồng và nông trại	Trồng giống nhãn cổ, trải nghiệm “một ngày làm nông dân”
C	Làng nghề thủ công – thương mại bản địa	Nghệ nhân làng Bảo Khê, Thủ Sỹ trình diễn và kinh doanh
D	Hồ lễ hội – sân khấu Trống Quân	Tổ chức lễ hội, trình diễn văn hóa phi vật thể định kỳ
E	Khu nhà ở truyền thống – homestay	Nhà 3 gian mái ngói đỏ, sân vườn rộng, kết hợp lưu trú
F	Trung tâm bảo tàng – bảo tồn di sản số	Không gian trưng bày di sản – VR tái hiện Phố Hiến thế kỷ XVII

Tích hợp di sản vào thiết kế – quy hoạch – vận hành

Trong quy hoạch tổng thể

Bảo vệ di tích gốc: Giữ nguyên vị trí các di tích như chùa Chuông, đền Mẫu, lập vùng đệm cảnh quan để bảo tồn.
Tuyến đi bộ kết nối: Xây dựng các tuyến đường đi bộ từ chùa Chuông đến đền Mẫu, công viên Phố Hiến, khu đô thị sinh thái, tạo hành trình khám phá di sản liên hoàn.
Mật độ xây dựng thấp: Đảm bảo tỷ lệ cây xanh và mặt nước chiếm ít nhất 40% diện tích khu đô thị.

Trong thiết kế kiến trúc – cảnh quan

Kiến trúc truyền thống: Lấy cảm hứng từ nhà cổ Bắc Bộ với mái ngói dốc, hiên rộng, sử dụng vật liệu thân thiện như gỗ, tre, gạch đỏ.
Cây bản địa: Trồng nhãn lồng, bằng lăng, chuối tiêu, cau, dâm bụt để tạo dấu ấn sinh thái và văn hóa.
Cảnh quan sông nước: Tận dụng sông Hồng và các kênh rạch để tạo hồ, kênh sinh thái, vừa điều hòa khí hậu vừa tái hiện cảnh quan đồng bằng châu thổ.

Trong hệ thống tiện ích – dịch vụ

Sân khấu văn hóa: Tổ chức biểu diễn Trống Quân, Ca trù định kỳ vào cuối tuần.
Chợ đêm bản địa: Khu vực tầng trệt shophouse dành cho chợ đêm “Làng nghề & Đặc sản”, bán sản phẩm OCOP và thủ công.
Tour trải nghiệm: Cung cấp tour xe đạp khám phá di sản, làng cổ, hoặc chợ quê, thu hút du khách và cư dân.

Trong vận hành và cộng đồng cư dân

Giáo dục lịch sử: Tổ chức lớp học về lịch sử Hưng Yên cho trẻ em, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng di sản.
Quỹ bảo tồn di sản: Mỗi hộ dân đóng góp 5.000–10.000 VNĐ/tháng để tu bổ đình, chùa, di tích trong khu đô thị.
Kết nối nghệ nhân: Mời nghệ nhân địa phương dạy nghề thủ công cho cư dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, để bảo tồn làng nghề.

10 di sản tiêu biểu có thể ứng dụng ngay vào concept đô thị sinh thái

Di sản	Loại hình	Ứng dụng
Phố Hiến	Di tích đô thị cổ	Tuyến phố di sản, công viên chủ đề, bảo tàng mở
Làng Nôm	Làng cổ	Khu homestay truyền thống – trải nghiệm nông thôn
Nhãn lồng	Nông sản đặc sản	Công viên cây ăn trái, tour “mùa nhãn”
Hát Trống Quân	Di sản phi vật thể	Quảng trường văn hóa – sân khấu dân gian
Ca trù	Di sản UNESCO	Đêm biểu diễn tại trung tâm nghệ thuật
Đền Đa Hòa	Di tích tâm linh	Trục lễ hội, tuyến du lịch văn hóa ven sông
Làng Thủ Sỹ	Làng nghề đan lát	Shophouse bán sản phẩm + workshop du lịch
Làng Bảo Khê	Làng hương xạ	trãi nghiệm làm hương, sản xuất OCOP
Chợ Nôm	Chợ cổ	Mô phỏng trong không gian chợ đêm sinh thái
Đền Ủng	Di tích danh tướng	Phân khu tưởng niệm + công viên văn hóa

Lợi ích bền vững và giá trị vượt trội

Giá trị kinh tế – đầu tư

Tăng giá trị bất động sản: Yếu tố di sản độc bản giúp tăng giá trị tài sản, thu hút phân khúc khách hàng cao cấp. Trên thực tế, tại Việt Nam, các khu đô thị xanh như EcoPark hay Vinhomes Ocean Park đã chứng minh được khả năng gia tăng giá trị bất động sản.
Thu hút đầu tư quốc tế: Mô hình đáp ứng tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị), thuận lợi cho việc gọi vốn.
Doanh thu từ du lịch: Các hoạt động trải nghiệm di sản, chợ đêm, homestay tạo nguồn thu bền vững.

Giá trị xã hội – cộng đồng

Bảo tồn nghề truyền thống: Tạo sinh kế cho nghệ nhân, duy trì làng nghề.
Gắn kết cộng đồng: Cư dân sống trong không gian bản sắc, tham gia các hoạt động văn hóa, tạo sự gắn bó.
Tái sinh di sản: Di sản không chỉ được bảo tồn mà còn “sống” qua các hoạt động cộng đồng.

Giá trị môi trường

Cải thiện khí hậu vi mô: Mật độ xanh cao, hồ nước và cây bản địa giúp giảm nhiệt độ đô thị.
Giao thông không khói: Xe đạp, xe điện giảm thiểu khí thải và tiếng ồn.
Tài nguyên bền vững: Sử dụng năng lượng sạch, tái chế nước, và trồng cây bản địa để bảo vệ hệ sinh thái.

Kết luận: Hưng Yên – Từ vùng đất di sản đến đô thị bản sắc xanh

Mô hình khu đô thị sinh thái tích hợp di sản là lời giải cho bài toán phát triển bền vững của Hưng Yên. Việc đưa di sản vào quy hoạch không làm chậm hiện đại hóa mà ngược lại, tạo nên một đô thị có “hồn vía”, khác biệt và bền vững. Khi nhà đầu tư trân trọng di sản, kiến trúc sư thiết kế từ lịch sử, và cư dân sống hòa mình vào bản sắc, bất động sản không chỉ là nơi ở mà trở thành một phong cách sống, tạo lợi thế cạnh tranh không thể sao chép.

Hưng Yên, với tiềm năng di sản và sinh thái, hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu đô thị xanh, bản sắc của miền Bắc, truyền cảm hứng cho các địa phương khác. Đây không chỉ là một dự án bất động sản mà còn là tuyên ngôn về một tương lai bền vững cho thế hệ mai sau.

Sen Vàng tin rằng: khi nhà đầu tư biết trân trọng di sản, khi kiến trúc sư thiết kế từ chiều sâu lịch sử, và khi cư dân sống giữa không gian bản địa – đó chính là khi bất động sản trở thành văn hóa sống, tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững không thể sao chép.

Đọc thêm:

Các khung báo cáo ESG phổ biến tại Việt Nam và hướng dẫn các bước triển khai

Công trình xanh – Xu hướng phát triển bền vững cho doanh nghiệp bất động sản

Quy hoạch tỉnh Hưng Yên năm 2030 tầm nhìn 2050

Yếu tố Bản địa – Di sản – Bảo tồn ứng dụng phát triển concept sản phẩm Bất động sản đô thị – nghỉ dưỡng

Những thách thức trong bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa ở nước ta hiện nay

Đây là những thông tin tổng quan về “Khu đô thị sinh thái tích hợp di sản tại Hưng Yên: Mô hình phát triển bền vững kiểu mẫu” do Sen Vàng Group cung cấp. Hy vọng với những thông tin trên giúp chủ đầu tư, nhà đầu tư và doanh nghiệp bất động sản có cái nhìn tổng quan về tiềm năng phát triển bất động sản. Ngoài ra để xem thêm các bài viết về tư vấn phát triển dự án, anh chị, bạn đọc có thể truy cập trang web senvangdata.com/.